Ôi thôi mới xem lại TT200 qui định về cái chênh lệch tỷ giá, đọc một lúc mà hơi rối. Quan điểm cá nhân mình thì:
(1) "+ Tỷ giá giao dịch thực tế khi ghi nhận nợ phải thu: Là tỷ giá mua của ngân hàng thương mại nơi doanh nghiệp chỉ định khách hàng thanh toán tại thời điểm giao dịch phát sinh;" => Nợ phải thu tính theo tỷ giá mua, bởi vì nếu thu được ngay thì DN có thể bán ra thị trường ngay với tỷ giá đó, nên xác định giá trị khoản phải thu theo VNĐ theo tỷ giá mua.
(2) "+ Tỷ giá giao dịch thực tế khi ghi nhận nợ phải trả: Là tỷ giá bán của ngân hàng thương mại nơi doanh nghiệp dự kiến giao dịch tại thời điểm giao dịch phát sinh." => Ngược lại với nợ phải thu, nếu DN trả ngay thì phải mua ngoại tệ theo giá thị trường với tỷ giá bán của NH tại thời điểm đó, nên xác định giá trị khoản phải trả bằng VNĐ theo tỷ giá bán.
(3) "+ Đối với các giao dịch mua sắm tài sản hoặc các khoản chi phí được thanh toán ngay bằng ngoại tệ (không qua các tài khoản phải trả), tỷ giá giao dịch thực tế là tỷ giá mua của ngân hàng thương mại nơi doanh nghiệp thực hiện thanh toán." => Nếu DN ko thanh toán ngay, họ có thể bán ngay số ngoại tệ trên cho NH bằng tỷ giá mua của NH tại thời điểm đó, nên xác định khoản chi phí hoặc tài sản mua về bằng tỷ giá mua vào của NH.
=> Điểm khác biệt giữa trả ngay và nợ trả sau là khi trả ngay là DN đang có tiền => Qui ước bằng tỷ giá mua vào của NH; còn nợ phải trả là DN chưa có tiền, nếu trả ngay thì phải mua ngoại tệ từ NH => Qui ước bằng tỷ giá bán.
Nói chung mình thấy rắc rối. Bản thân 1 khoản phải thu và 1 khoản phải trả tại cùng 1 thời điểm, cùng 1 ngân hàng đã được ghi nhận bằng 2 tỷ giá khác nhau rồi (đoạn (1) và (2) - khi DN có 2 nghiệp vụ mua và bán trong cùng 1 ngày và giao dịch tại cùng 1 NH thì sẽ ghi nhận giá trị khoản phải thu và phải trả theo 2 tỷ giá mua - bán khác nhau).
Ngoài ra mình cũng ko rõ khi 2 Cty A và B giao dịch mua - bán qua Ngân hàng và trả chậm, thì lấy tỷ giá nào khi xuất Hóa đơn GTGT? Luật 71 qui định là tỷ giá thực tế, vậy là tỷ giá mua vào hay bán ra của Ngân hàng nhỉ? Bởi vì lúc này 1 Cty ps nghiệp vụ bán ra - phải thu, 1 cty mua vào - phải trả. 2 Cty có quyền lợi và nghĩa vụ ngang nhau trên tờ hóa đơn này.
Rồi khi ghi 1 tỷ giá chung trên tờ Hóa đơn, nhưng về mỗi DN lại sử dụng 1 tỷ giá khác để hạch toán nữa (theo (1) và (2) ở trên), như vậy tỷ giá trên hóa đơn chỉ sử dụng để khai thuế chứ chả có ý nghĩa gì trong việc hạch toán cả.