Nếu tưởng tượng mọi hoạt động kinh tế - chính trị - xã hội của một quốc gia, doanh nghiệp.vv.. là một trò chơi, chúng ta sẽ thấy rằng nó tồn tại ba yếu tố: luật chơi, sân chơi và người chơi. Nếu vận dụng tốt ba yếu tố này, ta sẽ là người chiến thắng.
Bất cứ trò chơi nào cũng được cấu thành từ ba yếu tố: một là luật chơi, hai là sân chơi, ba là người chơi. Yếu tố quan trọng nhất đương nhiên là luật chơi vì nó quy định hình thức và hành vi của hai yếu tố còn lại. Luật chơi “tốt” cần hội đủ các tính chất sau:
Đơn giản - dễ hiểu, ngăn chặn được mọi lợi thế của người chơi bằng hành vi "lách luật”, đưa yếu tố quyết định thắng thua về năng lực thực có của người chơi. Xét trên phương diện này thì chạy, nhảy, bơi, lò cò, bắn bi v.v… là những môn có luật chơi “tốt” nhất. Tuy nhiên vì sao những môn ấy không hấp dẫn? Vì nó quá đơn giản!
Bản chất trò chơi chỉ hấp dẫn khi nó đòi hỏi cao về kỹ năng, cho người chơi khoảng trống để sáng tạo, thử thách người chơi về thể chất và tinh thần, không giới hạn về khả năng tiến bộ. Đó là lý do vì sao bóng đá, bóng rổ, đua xe, tenis, đánh golf v.v… thu hút hàng triệu người chơi và hàng tỷ khán giả.
Thực tế, những trò chơi này đều thỏa yếu tố đầu tiên, luật chơi của nó đã quá hoàn hảo và trong nhiều năm qua không còn phải thay đổi bổ sung gì nữa.
Yếu tố thứ hai là sân chơi, hình thức và tính chất của nó được quy định bởi luật chơi và sự đồng thuận của các bên tham gia. Sân chơi thường không có tính đồng nhất do phụ thuộc vào vị trí địa lý, văn hóa, thổ nhưỡng, khí hậu v.v… nên dẫn đến lợi thế nhất định cho một số người chơi.
Tuy nhiên các bên luôn có quyền chọn sân chơi sao cho nó “công bằng” nhất, một khi đã chấp nhận chơi có nghĩa là sân chơi đã “công bằng”.
Yếu tố cuối cùng là con người thì gồm có 3 nhóm: người chơi, người giám sát (trọng tài) và khán giả. Trò chơi hay là trò chơi đòi hỏi tối thiểu sự “trung thực và cao thượng” tự phát của người chơi, giảm độ phức tạp và sự chi phối bởi yếu tố chủ quan cho người giám sát (lại một lần nữa hoàn toàn phụ thuộc vào luật chơi).
Khán giả là người quyết định cuối cùng về sự hấp dẫn và thành công của trò chơi (vì rốt cuộc trò chơi tồn tại và phát triển nhờ nguồn lực từ khán giả), họ có thể trở thành người chơi hoặc giám sát của giám sát.
Ba yếu tố của nguyên lý trò chơi này liên quan chặt chẽ đến nhau và ảnh hưởng tương tác qua lại.
Cơ sở điều hành kinh tế - chính trị - xã hội của một quốc gia, doanh nghiệp hay các phần tử nhỏ hơn của xã hội không nằm ngoài những nguyên tắc của nguyên lý trò chơi này.
Đỗ Chí Hiếu (Deloitte Vietnam)
Bất cứ trò chơi nào cũng được cấu thành từ ba yếu tố: một là luật chơi, hai là sân chơi, ba là người chơi. Yếu tố quan trọng nhất đương nhiên là luật chơi vì nó quy định hình thức và hành vi của hai yếu tố còn lại. Luật chơi “tốt” cần hội đủ các tính chất sau:
Đơn giản - dễ hiểu, ngăn chặn được mọi lợi thế của người chơi bằng hành vi "lách luật”, đưa yếu tố quyết định thắng thua về năng lực thực có của người chơi. Xét trên phương diện này thì chạy, nhảy, bơi, lò cò, bắn bi v.v… là những môn có luật chơi “tốt” nhất. Tuy nhiên vì sao những môn ấy không hấp dẫn? Vì nó quá đơn giản!
Bản chất trò chơi chỉ hấp dẫn khi nó đòi hỏi cao về kỹ năng, cho người chơi khoảng trống để sáng tạo, thử thách người chơi về thể chất và tinh thần, không giới hạn về khả năng tiến bộ. Đó là lý do vì sao bóng đá, bóng rổ, đua xe, tenis, đánh golf v.v… thu hút hàng triệu người chơi và hàng tỷ khán giả.
Thực tế, những trò chơi này đều thỏa yếu tố đầu tiên, luật chơi của nó đã quá hoàn hảo và trong nhiều năm qua không còn phải thay đổi bổ sung gì nữa.
Yếu tố thứ hai là sân chơi, hình thức và tính chất của nó được quy định bởi luật chơi và sự đồng thuận của các bên tham gia. Sân chơi thường không có tính đồng nhất do phụ thuộc vào vị trí địa lý, văn hóa, thổ nhưỡng, khí hậu v.v… nên dẫn đến lợi thế nhất định cho một số người chơi.
Tuy nhiên các bên luôn có quyền chọn sân chơi sao cho nó “công bằng” nhất, một khi đã chấp nhận chơi có nghĩa là sân chơi đã “công bằng”.
Yếu tố cuối cùng là con người thì gồm có 3 nhóm: người chơi, người giám sát (trọng tài) và khán giả. Trò chơi hay là trò chơi đòi hỏi tối thiểu sự “trung thực và cao thượng” tự phát của người chơi, giảm độ phức tạp và sự chi phối bởi yếu tố chủ quan cho người giám sát (lại một lần nữa hoàn toàn phụ thuộc vào luật chơi).
Khán giả là người quyết định cuối cùng về sự hấp dẫn và thành công của trò chơi (vì rốt cuộc trò chơi tồn tại và phát triển nhờ nguồn lực từ khán giả), họ có thể trở thành người chơi hoặc giám sát của giám sát.
Ba yếu tố của nguyên lý trò chơi này liên quan chặt chẽ đến nhau và ảnh hưởng tương tác qua lại.
Cơ sở điều hành kinh tế - chính trị - xã hội của một quốc gia, doanh nghiệp hay các phần tử nhỏ hơn của xã hội không nằm ngoài những nguyên tắc của nguyên lý trò chơi này.
Đỗ Chí Hiếu (Deloitte Vietnam)
