Tham luận : Rút ruột công trình xây dựng

  • Thread starter Viva
  • Ngày gửi
Trạng thái
Không mở trả lời sau này.
Viva

Viva

Nôngdânthậthột@ ®
20/5/05
387
1
0
48
Gầm cầu chữ Y
Kính chào các thành viên WKT!

Vừa qua, một số thành viên làm kế toán xây dựng có post trên diễn đàn và nhắn tin riêng hỏi về vấn đề :”Rút ruột công trình”. Từ những bức xúc đó, tôi có một tham luận nhỏ về vấn đề này, hy vọng là các bạn làm kế toán xây dựng có thêm một chút hiểu biết cơ bản, để có thể nghiên cứu sâu hơn khi vào thực tế.

Phần I: Các chiêu rút ruột công trình xây dựng.

Theo trình tự, khi triển khai một dự án xây dựng, phải mời đấu thầu công khai. Các bên tham gia bỏ thầu sẽ lập hồ sơ, trong đó có cả bản thiết kế và dự toán sơ bộ, nộp một khoản phí nhất định làm kinh phí xét và chấm thầu. Tuy nhiên, thông thường mỗi dự án có một ứng viên sáng giá được ngầm chọn trước. Trước khi mở thầu, ứng viên đó đã đến làm việc với chủ dự án, sau đó tự làm 3-4 bộ hồ sơ dự thầu có đóng dấu đỏ hẳn hoi, trong đó chỉ có một bộ chính. Kết quả chấm thầu chắc chắn sẽ nghiêng về "ứng viên sáng giá" đó, tất nhiên là sau khi có một khoản chung chi nho nhỏ. Nếu là hợp đồng tư vấn, giám sát hay thiết kế, tỷ lệ có thể lên tới 20% giá trị hợp đồng. Nếu là hợp đồng thi công, tỷ lệ đó thấp hơn, chỉ khoảng 4-10% nhưng giá trị tuyệt đối rất lớn. Với khoản chi phí đi đêm khổng lồ đó, bên B không bớt xén thì không thể làm nên công trình, chứ chưa nói tới chuyện làm xong sẽ lỗ vốn.

Thông thường, chủ đầu tư và tư vấn phải rà soát lại dự toán của bên B, cắt đi những phần không cần thiết, tuy nhiên, do đã được chung chi họ làm ngơ cho các dự toán khống, kê khai nhiều đầu việc, áp dụng tiêu chuẩn không cần thiết để khi thi công có thể rút bớt vật tư. Ở nhiều dự án, bên B thậm chí còn rút ruột với tỷ lệ lớn hơn nhiều so với phần dự toán khống, ảnh hưởng xấu đến chất lượng công trình.

Theo kinh nghiệm, có 3 "mánh" để rút ruột công trình:

- Một là lập dự toán khống, trong đó đưa ra mức giá cao, kê khai nhiều đầu việc, áp dụng tiêu chuẩn an toàn tối đa; khi đi vào thi công, sẽ rút bớt xuống. Chẳng hạn thi công phần móng thực tế chỉ có 4-5 đầu việc, nhưng khi lập dự toán bên B kê khai tới 6-7, phần việc không làm đó sẽ vẫn được tính công nếu bên A không mạnh tay cắt bỏ. Hoặc chiếc cọc này chỉ cần sâu 40 m là đủ, nhưng bên thi công đã lập dự toán tới 50 m với lý do đề phòng đất ở khu vực đó xấu, không đảm bảo nếu cọc chỉ sâu 40 m... Cũng với mánh này, giá của thiết bị chỉ là 1 tỷ đồng, bên B có thể kê khai gấp đôi.

- "Kỹ xảo" thứ hai là ăn bớt chất lượng, tức là đưa các nguyên vật liệu phẩm cấp kém hơn thiết kế vào công trường.

- Một phương thức không kém phần phổ biến đó là ăn bớt khối lượng. Thường thì thiết kế một công trình thường tính thêm cả phần hệ số an toàn để đề phòng những biến cố bất thường. Tuy nhiên, bên thi công thường cắt tối đa hệ số an toàn đó để rút bớt nguyên vật liệu, thậm chí, có nơi còn ăn bớt tới mức làm nguy hại tới độ an toàn của công trình.

Thông thường, khi thi công một công trình xây dựng nhà dân dụng, phần móng cọc dễ "làm xiếc" nhất bởi giá trị lớn và khi đã hoàn thành khó bị phát hiện. Một chiếc cọc chống khoan nhồi thường phải bắt sâu vào lớp đá cuội của địa tầng (độ sâu khoảng 40-50 m). Về lý thuyết, để đảm bảo cọc có thể tải lực truyền của công trình phía trên và chống được những lực nghiêng tác động vào thân cọc, người ta phải đặt lồng thép (làm cốt ) sâu đến tận đáy, theo suốt chiều dài cọc. Một ống thép nhỏ thông suốt cũng được gắn suốt chiều dài cọc để phục vụ cho công tác nghiệm thu sau này. Và sau khi đặt lồng thép, người ta phải bịt kín đầu phía trên của ống thép, tránh nguyên vật liệu rơi vào làm tắc ống. Khi hạng mục hoàn thành, bên giám sát có thể nghiệm thu và đo chiều dài lồng thép bằng cách siêu âm. Tuy nhiên, nhiều kỹ sư thi công cho rằng, không cần thiết phải thả thép đến đáy bởi ở nửa độ sâu phía dưới, hầu như không có lực uốn. Vì vậy, dù thiết kế có yêu cầu đặt tới 50 m thép thì bên thi công vẫn quyết định chỉ đặt một nửa khối lượng thép và quan niệm làm thế không ảnh hưởng tới chất lượng công trình.

Vấn đề này trong thực tế thì lâu nay, giới xây dựng vẫn chưa hoàn toàn thống nhất với nhau về chuyện có nên đặt toàn bộ thép theo chiều dài của cọc hay không. Khi thiết kế người ta vẫn phải áp dụng các hệ số an toàn cho công trình phòng khi có sự cố như động đất, bão, gió... Nhưng với người thi công, không làm theo đúng thiết kế là sai luật, mặc dù họ hay nguỵ biện là rút bớt nguyên vật liệu mà không ảnh hưởng tới công trình.

Ngoài các kiểu rút ruột trên, ở các tỉnh lẻ, vùng sâu, vùng xa, có xảy ra hiện tượng các đơn vị liên quan đến việc xây dựng công trình câu kết với nhau lập hồ sơ dự toán và thiết kế vượt mức chỉ số an toàn so với thực tế yêu cầu để rút tiền đầu tư NSNN. Ví dụ : đài móng của Nhà thi đấu Bình Định thiết kế tới hơn 3 m, nhưng khi kiểm tra thấy 1,5 m cũng đã đạt yêu cầu về mức chịu lực.

Tình trạng rút ruột công trình được Hiệp hội Xây dựng VN nhiều lần cảnh báo và cho rằng đã đến lúc đánh lên một hồi chuông báo động vì nó xảy ra ở cả dự án trong nước lẫn dự án có phía nước ngoài tham gia.

Tại Hội nghị toàn quốc về đầu tư xây dựng cơ bản đầu năm nay, tình trạng rút ruột và tham ô các công trình xây dựng đã được nhiều địa phương báo cáo. Sở Kế hoạch Đầu tư Hải Phòng cho biết, việc buông lỏng dễ dãi trách nhiệm của tư vấn giám sát xảy ra ở nhiều công trình thể hiện qua việc không ghi chép đầy đủ nhật ký thi công buông lỏng kiểm tra số lượng, chất lượng chủng loại vật tư thiết bị đưa vào công trình dẫn đến nhà thầu lợi dụng tăng khối lượng xây lắp, thay đổi chủng loại vật tư để thanh toán gian dối.

Ở Đăk Lăk, các đơn vị tư vấn tính toán cấp loại khối lượng công trình cao hơn so với yêu cầu sử dụng làm tăng tổng mức đầu tư công trình, giám sát thi công nghiệm thu công trình không chặt chẽ tạo cơ hội cho thi công bớt khối lượng làm thất thoát vốn đầu tư.

Nhức nhối trước thực trạng này, Bộ Kế hoạch Đầu tư đang soạn thảo quy chế quản lý đầu tư sử dụng vốn nhà nước theo đó chủ đầu tư phải chịu trách nhiệm toàn diện về hiệu quả chất lượng và tiến độ xây dựng của dự án, cơ chế chịu trách nhiệm là cá nhân thay vì tập thể chung chung như hiện nay.

Cũng có khá nhiều địa phương đề nghị ban hành quy định về giám sát cộng đồng trong đầu tư và xây dựng, tăng cường kiểm tra kiểm soát các chủ đầu tư, ban quản lý dự án, các nhà thầu trong từng hạng mục để kịp thời phát hiện vi phạm.

II. Người kế tóan trong công ty xây dựng phải làm gì?

Như tôi đã một số lần post tham gia ý kiến trên diễn đàn, khi các bạn làm kế toán xây dựng, đầu tiên các bạn phải nghiên cứu hồ sơ (các văn bản, giấy tờ có yếu tố pháp lý ) về việc thực thi dự án.
Khi công trình bắt tay vào xây dựng, các bạn phải nắm chắc vào thiết kế chi tiết và dự tóan chi tiết (đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt), phối hợp chặt chẽ với các Bộ phận kỹ thuật để bám sát tiến độ công trình. Thực ra vấn đề của kế tóan xây dựng không phải là hạch toán các tài khỏan mà vấn đề nằm ở chỗ tập hợp số liệu nhập xuất vật tư, vật liệu, và các chi phí khác, lên bảng kê và hình dung ra mọi việc đang diễn biến như thế nào, có hợp lý và theo đúng thiết kế và dự toán không. Bên thi công nhiều khi hay “giả ngố” xem kế tóan phản ứng thế nào, mình mà không biết là họ xơi ngay, nếu có hậu quả thì mình cũng lãnh theo. Còn mình có hiểu biết và rắn mặt, thì trước sau gì cũng thuần hóa được.

Do đó, dù bạn có ý nghĩ gì đi nữa thì đều phải biết mọi chuyện đang diễn ra như thế nào, nếu không thì “ăn cũng chết mà không ăn cũng chết”, khổ thế đấy các bạn à. Một đặc điểm nữa của dân kế tóan là luôn luôn bị ghét, nên bạn có làm khó thì cũng chẳng ảnh hưởng gì đến hòa bình thế giới cả, còn ngược lại dễ dãi quá thì hay bị qua mặt.

Một vài ý kiến nho nhỏ góp vui, rất mong các bạn thành công trong công việc.
Tham luận này có sự tham khảo tư liệu của một số chuyên gia và đồng nghiệp.

Xin chân thành cảm ơn vì đã quan tâm.
Trân trọng kính chào.
 
Khóa học Quản trị dòng tiền
Tigon-ETC

Tigon-ETC

Gió bụi nhân gian
Đúng là có rất nhiều nhà thầu đã rút ruột công trình, nhưng không phải bất cứ ai cũng làm như thế. Thực tế rất khác với dự toán.
Khi dự định sẽ thầu một công trình, bên dự thầu sẽ phải đưa ra dự toán: phần hạng mục công trình, giá và bản vẽ (nếu có).
Khi thi công có rất nhiều phát sinh, nhất là về giá cả (nếu bạn nào làm về cái này nên thể hiện rõ trong hợp đồng phần trợ giá nếu thời gian thực hiện kéo dài).
Thực tế em cũng đang giám sát một công trình (làm kế toán mà đi giám sát công trình thì nghe cũng hơi buồn cười). Thời điểm công ty em ký hợp đồng giá lúc đó còn rẻ (giá sắt thép), nhưng đến nay giá của loại vật liệu này đã tăng vọt, chưa kể tiền nhân công kéo theo. Thi công công trình trong thời gian rất dài, dẫn đến nhiều chi phí phát sinh. Nếu không có trợ giá thì => lỗ vốn => các nhà thầu mới khai khống, tăng giá để bù lỗ.
Đây chỉ là một chút kinh nghiệm thực tế về thi công các công trình, các bác làm kế toán xây dựng cũng nên lưu ý một chút.
 
H

hvtgroup

Ông lái đò...
15/3/04
377
0
16
HaiPhong
Bạn Vivavina đã đưa ra 1 chủ đề rất hay và tôi thiết nghĩ tất cả những người đã, đang và chưa làm kế toán về xây dựng cũng nên tìm hiểu thấu đáo về vấn đề này. Các bạn có kinh nghiệm trong lĩnh vực xây dựng có thể đưa ra những vấn đề thường phải gặp phải và hướng xử lý như thế nào để mọi người học hỏi và chia sẻ thêm kinh nghiệm!
Tôi còn nhớ vụ mở 1 gói thầu tại Nhà máy xi măng Hải Phòng, theo quy định đến T9/05 mới mở thầu tuy nhiên hồ sơ dự án, bản thiết kế,... thì đã được chỉ định "ngầm" cho bên thi công từ.... T7/05. Ta cũng thấy một "vấn đề" thường gặp đó là thực chất khi đã trúng thầu thì họ lại "bán" lại từng khối lượng công việc cho các bên B'; B''; B''';.... do đó những người làm kế toán sẽ thấy khó khăn hơn!
Vài lời xin được chia sẽ mong các bạn cùng tham gia thảo luận!
 
N

Nguyễn Bình

Đại ngố
22/11/05
308
2
0
TP HCM
Thực tế rút ruột công trình xây dựng vô cùng đa dạng. Để việc rút ruột được tiến hành thuận lợi thì bắt buộc phải có sự thông đồng giữa các bên. Mục đích của sự thông đồng đó là phần trăm lại quả. Giá trị lại quả là bao nhiêu thì thường không thể thống kê chính xác được. Nhiều bác lãnh đạo kêu tỷ lệ thất thoát cao nhất là 30%. Thực ra đó chỉ là con số mà các bác ấy được báo cáo lại chứ các bác ấy bận trăm công ngàn việc, nhất là họp hành cộng với việc chưa chắc các bác ấy đã đọc được bản dự toán công trình và hiểu về vấn đề thi công thì làm sao các bác ấy biết được chính xác tỷ lệ thất thoát trong xây dựng là bao nhiêu. Bởi vậy, kế toán trong công ty xây dựng thì "xây dựng" mối quan hệ thật tốt với các anh kỹ sư XD vào vì các bác ấy là người bóc dự toán chính xác nhất. Khi đã có dự toán của công trình rồi thì công việc kế toán sẽ dễ chịu hơn thôi. Chúc mọi người làm trong ngành XD vui lên nhé.
 
Trạng thái
Không mở trả lời sau này.

Xem nhiều

Webketoan Zalo OA