Nguyên Hằng
Ngày 20/11 tại TP.HCM, Tổng cục Thuế đã tổ chức hội thảo lấy ý kiến đóng góp cho dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Đại diện hàng trăm doanh nghiệp (DN), các công ty kiểm toán, các luật sư trong và ngoài nước đã có mặt tại cuộc hội thảo. Sau rất nhiều lần chỉnh sửa, lấy ý kiến đóng góp, có thể nói, dự thảo Luật Thuế TNCN vẫn nóng bỏng với rất nhiều ý kiến khác nhau về các nội dung của dự luật.
Điểm tiến bộ của dự luật là đã đưa việc chiết trừ gia cảnh cho người nộp thuế và người phụ thuộc. Dự kiến có 2 mức cho người nộp thuế là 4 và 5 triệu đồng/tháng, người phụ thuộc bằng 40% mức trừ của người nộp thuế. Cụ thể, với mức 4 triệu đồng/tháng, trường hợp người nộp thuế có 2 người phụ thuộc phải nuôi dưỡng, khởi điểm chịu thuế sẽ là 7,2 triệu đồng/tháng (4 triệu đồng cho bản thân và 3,2 triệu đồng cho 2 người phụ thuộc), cao hơn mức hiện hành là 5 triệu đồng, với người độc thân thì thấp hơn: 4 triệu đồng. Trong trường hợp có thêm người nuôi dưỡng thì mức chiết trừ sẽ được nhiều hơn nhưng không quá 10 triệu đồng/tháng (tương đương với người nộp thuế nuôi từ 5 - 7 người). Tuy nhiên, xung quanh vấn đề này vẫn còn rất nhiều tranh cãi. Luật sư Trần Mai, Giám đốc Công ty kiểm toán M&H, đặt vấn đề: Trong trường hợp gia đình có 5 người con, nuôi 2 bố mẹ phụ thuộc, ai sẽ là người được chiết trừ? Nếu không khéo, luật sẽ làm nảy sinh các mâu thuẫn trong gia đình và xã hội. Ông Trần Mai cho rằng cần cân nhắc việc cho phép chia nhỏ phần chiết trừ gia cảnh trong trường hợp trên đối với mỗi người con. Ông Lê Vân Đạo, Phó giám đốc Công ty kiểm toán BHP cũng băn khoăn, nếu 5 người con có 5 hộ khẩu khác nhau, cơ quan thuế dựa trên cơ sở nào để khấu trừ đúng người nuôi cha mẹ. Bà Nguyễn Thị Cúc, Tổng cục phó Tổng cục Thuế thừa nhận đây là vấn đề rất khó. Để tránh trường hợp gian lận trốn thuế, cơ quan thuế sẽ tiến hành cấp mã số thuế cho cả nộp thuế và người phụ thuộc. Tuy nhiên, bà Cúc cũng cho rằng, cách tốt nhất là nên thỏa thuận cho một người trong gia đình nhận phần chiết trừ này.
Không chỉ vấn đề chiết trừ gia cảnh, hầu hết các điểm mới của dự luật đều chưa tìm được ý kiến thống nhất. Đơn cử như trong việc tính TNCN đối với người nước ngoài. Bà Nguyễn Thị Cúc khẳng định, dự luật sẽ "không làm tăng thuế đối với người nước ngoài" nhưng rất nhiều người "phát hiện", các điểm mới của dự luật sẽ khiến thuế TNCN của người nước ngoài có nguy cơ bị tăng hơn so với hiện hành. Cụ thể, sau khi "bị" hạ mức khởi điểm xuống bằng người trong nước và cùng dùng chung một biểu thuế thì các chi phí mà người nước ngoài đang được khấu trừ hiện nay như vé máy bay, tiền thuê nhà, phí đóng bảo hiểm... không được khấu trừ trong dự luật. Cũng theo dự luật, thuế suất với thu nhập từ kinh doanh đối với người nước ngoài được sửa đổi như sau, 1% đối với thương mại; 5% đối với dịch vụ và 2% đối với sản xuất, xây dựng, vận tải và các hoạt động kinh doanh khác. Luật sư Trần Mai cho rằng, Luật Đầu tư hiện nay chưa mở về thương mại, nghĩa là chưa khuyến khích thương mại thì lại thu thuế thấp. Ngược lại, chúng ta đang kêu gọi các nhà đầu tư nước ngoài bỏ vốn vào xây dựng công trình, nhà máy sản xuất tại VN nhưng thuế thu lại cao hơn là chưa hợp lý. Tương tự đối với thu nhập từ lãi trái phiếu Chính phủ, tín phiếu, trái phiếu kho bạc, theo dự luật sẽ không thuộc diện chịu thuế. Đại diện Viện Kinh tế cho rằng, rất nhiều trái phiếu công trình, trái phiếu công ty hấp dẫn hơn nhiều so với trái phiếu Chính phủ. Tuy nhiên, với quy định như trên, dự luật đã tạo ra cạnh tranh không lành mạnh giữa các loại trái phiếu.
Tổng cục Thuế cho biết sẽ tiếp tục lấy ý kiến đóng góp thông qua website của Tổng cục. Đó là việc rất cần thiết bởi lẽ hầu như các điểm mới của dự luật đều gây tranh cãi.
Ngày 20/11 tại TP.HCM, Tổng cục Thuế đã tổ chức hội thảo lấy ý kiến đóng góp cho dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Đại diện hàng trăm doanh nghiệp (DN), các công ty kiểm toán, các luật sư trong và ngoài nước đã có mặt tại cuộc hội thảo. Sau rất nhiều lần chỉnh sửa, lấy ý kiến đóng góp, có thể nói, dự thảo Luật Thuế TNCN vẫn nóng bỏng với rất nhiều ý kiến khác nhau về các nội dung của dự luật.
Điểm tiến bộ của dự luật là đã đưa việc chiết trừ gia cảnh cho người nộp thuế và người phụ thuộc. Dự kiến có 2 mức cho người nộp thuế là 4 và 5 triệu đồng/tháng, người phụ thuộc bằng 40% mức trừ của người nộp thuế. Cụ thể, với mức 4 triệu đồng/tháng, trường hợp người nộp thuế có 2 người phụ thuộc phải nuôi dưỡng, khởi điểm chịu thuế sẽ là 7,2 triệu đồng/tháng (4 triệu đồng cho bản thân và 3,2 triệu đồng cho 2 người phụ thuộc), cao hơn mức hiện hành là 5 triệu đồng, với người độc thân thì thấp hơn: 4 triệu đồng. Trong trường hợp có thêm người nuôi dưỡng thì mức chiết trừ sẽ được nhiều hơn nhưng không quá 10 triệu đồng/tháng (tương đương với người nộp thuế nuôi từ 5 - 7 người). Tuy nhiên, xung quanh vấn đề này vẫn còn rất nhiều tranh cãi. Luật sư Trần Mai, Giám đốc Công ty kiểm toán M&H, đặt vấn đề: Trong trường hợp gia đình có 5 người con, nuôi 2 bố mẹ phụ thuộc, ai sẽ là người được chiết trừ? Nếu không khéo, luật sẽ làm nảy sinh các mâu thuẫn trong gia đình và xã hội. Ông Trần Mai cho rằng cần cân nhắc việc cho phép chia nhỏ phần chiết trừ gia cảnh trong trường hợp trên đối với mỗi người con. Ông Lê Vân Đạo, Phó giám đốc Công ty kiểm toán BHP cũng băn khoăn, nếu 5 người con có 5 hộ khẩu khác nhau, cơ quan thuế dựa trên cơ sở nào để khấu trừ đúng người nuôi cha mẹ. Bà Nguyễn Thị Cúc, Tổng cục phó Tổng cục Thuế thừa nhận đây là vấn đề rất khó. Để tránh trường hợp gian lận trốn thuế, cơ quan thuế sẽ tiến hành cấp mã số thuế cho cả nộp thuế và người phụ thuộc. Tuy nhiên, bà Cúc cũng cho rằng, cách tốt nhất là nên thỏa thuận cho một người trong gia đình nhận phần chiết trừ này.
Không chỉ vấn đề chiết trừ gia cảnh, hầu hết các điểm mới của dự luật đều chưa tìm được ý kiến thống nhất. Đơn cử như trong việc tính TNCN đối với người nước ngoài. Bà Nguyễn Thị Cúc khẳng định, dự luật sẽ "không làm tăng thuế đối với người nước ngoài" nhưng rất nhiều người "phát hiện", các điểm mới của dự luật sẽ khiến thuế TNCN của người nước ngoài có nguy cơ bị tăng hơn so với hiện hành. Cụ thể, sau khi "bị" hạ mức khởi điểm xuống bằng người trong nước và cùng dùng chung một biểu thuế thì các chi phí mà người nước ngoài đang được khấu trừ hiện nay như vé máy bay, tiền thuê nhà, phí đóng bảo hiểm... không được khấu trừ trong dự luật. Cũng theo dự luật, thuế suất với thu nhập từ kinh doanh đối với người nước ngoài được sửa đổi như sau, 1% đối với thương mại; 5% đối với dịch vụ và 2% đối với sản xuất, xây dựng, vận tải và các hoạt động kinh doanh khác. Luật sư Trần Mai cho rằng, Luật Đầu tư hiện nay chưa mở về thương mại, nghĩa là chưa khuyến khích thương mại thì lại thu thuế thấp. Ngược lại, chúng ta đang kêu gọi các nhà đầu tư nước ngoài bỏ vốn vào xây dựng công trình, nhà máy sản xuất tại VN nhưng thuế thu lại cao hơn là chưa hợp lý. Tương tự đối với thu nhập từ lãi trái phiếu Chính phủ, tín phiếu, trái phiếu kho bạc, theo dự luật sẽ không thuộc diện chịu thuế. Đại diện Viện Kinh tế cho rằng, rất nhiều trái phiếu công trình, trái phiếu công ty hấp dẫn hơn nhiều so với trái phiếu Chính phủ. Tuy nhiên, với quy định như trên, dự luật đã tạo ra cạnh tranh không lành mạnh giữa các loại trái phiếu.
Tổng cục Thuế cho biết sẽ tiếp tục lấy ý kiến đóng góp thông qua website của Tổng cục. Đó là việc rất cần thiết bởi lẽ hầu như các điểm mới của dự luật đều gây tranh cãi.
