Từ ngày 1.1.2009, Luật Thuế thu nhập cá nhân có hiệu lực. Mặc dù đã trải qua một thời gian dài tuyên truyền và hướng dẫn thực hiện; song vẫn còn có quá nhiều điểm nhạy cảm mà người dân băn khoăn.
Nhiều câu hỏi mở
Đến nay việc xác định đối tượng, mức thu nhập... cho người thuộc diện giảm trừ gia cảnh (GTGC) bắt đầu phát sinh một số băn khoăn và rất nhạy cảm. Đây chính là lý do mà người nộp thuế vẫn còn mông lung, khó hiểu, thậm chí là... bất hợp lý.
Một bạn đọc đặt câu hỏi: Luật quy định người phụ thuộc (NPT) được GTGC là con dưới 18 tuổi; con đang theo học đại học, cao đẳng; con trên 18 tuổi bị tàn tật hoặc không có khả năng lao động... Tuy nhiên cũng tại nghị định hướng dẫn có ghi một đối tượng nữa thuộc diện GTGC là: Người trong độ tuổi lao động... không có thu nhập hoặc thu nhập không vượt quá quy định 500.000đ/tháng. Như vậy thì con trên 18 tuổi nhưng chưa có việc làm (thậm chí là không chịu đi làm) thì có thuộc diện GTGC hay không?
Bản thân bạn đọc này cũng bình luận: Đây là đối tượng rất dễ lách thuế bởi sẽ chẳng thể có cơ quan nào xác nhận cho họ là "có thu nhập từ 500.000đ trở lên" cả. Thậm chí những công nhân sau khi bị thất nghiệp cũng có thể trở thành đối tượng được GTGC.
Một "cái khó" khác của người nộp thuế là quy định "nuôi dưỡng trực tiếp". Đây là quy định NPT có thể không chung hộ khẩu, nhưng phải là người trực tiếp chung sống với đối tượng chịu thuế. Bản thân đại diện cơ quan thuế cũng thừa nhận thực tế rất nhiều trường hợp con đi làm ở thành phố, nhưng bố mẹ không có thu nhập lại sống ở quê.
Câu hỏi đặt ra là chẳng lẽ, địa phương của người chịu thuế hoặc NPT lại phải xác nhận là "có sống chung với nhau hay không?". Một chuyên gia cho rằng quy định này là thừa. Thực tế chỉ cần xác định đấy có phải là NPT hay không? Phụ thuộc ai là đủ. Còn việc "sống chung" thì 1 năm chỉ cần "vài ngày" cũng đã là "sống chung rồi".
Trao đổi với phóng viên Báo Lao Động, nhiều chuyên gia cũng cho rằng thông tư hướng dẫn tiểu tiết nên sa vào ôm đồm. Cụ thể, với việc quy định đối tượng kinh doanh tự do phải khai và tạm nộp thuế TNCN theo từng chuyến hàng là quá khó. Hay như việc khấu trừ 20% thuế từ người vãng lai như thợ hồ, phu khuân vác... sau đó lại chờ đến cuối năm tổng hợp và quyết toán thuế cũng là quy định quá "khắc nghiệt"...
Cần xem xét và điều chỉnh những điểm chưa phù hợp
Ngày 4.1, anh Lê Tùng (Hà Nội) phản ánh: Quy định là thế, nhưng có một thực tế hiện nay là hầu hết UBND phường, xã đều từ chối xác nhận nội dung kê khai thông tin là đúng hay sai. Bởi lẽ đúng là những cơ quan này cũng không thể xác nhận người sống chung nhưng lại "không cùng hộ khẩu" với người nộp thuế. Bản thân cơ quan thuế cũng khẳng định nếu không có xác nhận, cơ quan này cũng chẳng có cơ sở nào để xét GTGC.
Chị Yến Minh (phụ trách tài chính ở một cơ quan nhà nước) cho biết: Nếu như cơ quan này thuê người khuân vác, thợ sửa chữa... có phí thuê hơn 500.000đ trở lên, chắc chắn khi trả tiền, họ sẽ không để cho chúng tôi khấu trừ 20%. Hoặc nếu khấu trừ, chúng tôi sẽ căn cứ vào đâu để biết cá nhân đó có mã số thuế hay không để trừ 10% hay 20%?...
Từ những trường hợp rất cụ thể của đời sống; quan điểm chung của Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế là sẽ xem xét và điều chỉnh những điểm chưa phù hợp. Theo ông Nguyễn Huy Trường - Trưởng ban Thuế TNCN (Tổng cục Thuế) thì đúng là còn có khá nhiều điểm nhạy cảm; thậm chí và cả là những điểm "chưa phủ sóng" của luật này. Vì thế Tổng cục Thuế sẽ tiếp tục xem xét, cập nhật những vấn đề này để báo cáo lên Bộ Tài chính và các cơ quan phối hợp nhằm xem xét và điều chỉnh cũng như có hướng dẫn cụ thể hơn.
Một đại diện của Bộ Tài chính cũng khẳng định mặc dù luật này có hiệu lực từ 1.1.2009; song việc quyết toán thuế sẽ chính thức từ 1.1.2010. Quan điểm của cơ quan thực hiện là lắng nghe những đóng góp, ghi nhận những phát sinh và thắc mắc để điều chỉnh cho phù hợp với thực tế.
Theo Báo Lao động
Nhiều câu hỏi mở
Đến nay việc xác định đối tượng, mức thu nhập... cho người thuộc diện giảm trừ gia cảnh (GTGC) bắt đầu phát sinh một số băn khoăn và rất nhạy cảm. Đây chính là lý do mà người nộp thuế vẫn còn mông lung, khó hiểu, thậm chí là... bất hợp lý.
Một bạn đọc đặt câu hỏi: Luật quy định người phụ thuộc (NPT) được GTGC là con dưới 18 tuổi; con đang theo học đại học, cao đẳng; con trên 18 tuổi bị tàn tật hoặc không có khả năng lao động... Tuy nhiên cũng tại nghị định hướng dẫn có ghi một đối tượng nữa thuộc diện GTGC là: Người trong độ tuổi lao động... không có thu nhập hoặc thu nhập không vượt quá quy định 500.000đ/tháng. Như vậy thì con trên 18 tuổi nhưng chưa có việc làm (thậm chí là không chịu đi làm) thì có thuộc diện GTGC hay không?
Bản thân bạn đọc này cũng bình luận: Đây là đối tượng rất dễ lách thuế bởi sẽ chẳng thể có cơ quan nào xác nhận cho họ là "có thu nhập từ 500.000đ trở lên" cả. Thậm chí những công nhân sau khi bị thất nghiệp cũng có thể trở thành đối tượng được GTGC.
Một "cái khó" khác của người nộp thuế là quy định "nuôi dưỡng trực tiếp". Đây là quy định NPT có thể không chung hộ khẩu, nhưng phải là người trực tiếp chung sống với đối tượng chịu thuế. Bản thân đại diện cơ quan thuế cũng thừa nhận thực tế rất nhiều trường hợp con đi làm ở thành phố, nhưng bố mẹ không có thu nhập lại sống ở quê.
Câu hỏi đặt ra là chẳng lẽ, địa phương của người chịu thuế hoặc NPT lại phải xác nhận là "có sống chung với nhau hay không?". Một chuyên gia cho rằng quy định này là thừa. Thực tế chỉ cần xác định đấy có phải là NPT hay không? Phụ thuộc ai là đủ. Còn việc "sống chung" thì 1 năm chỉ cần "vài ngày" cũng đã là "sống chung rồi".
Trao đổi với phóng viên Báo Lao Động, nhiều chuyên gia cũng cho rằng thông tư hướng dẫn tiểu tiết nên sa vào ôm đồm. Cụ thể, với việc quy định đối tượng kinh doanh tự do phải khai và tạm nộp thuế TNCN theo từng chuyến hàng là quá khó. Hay như việc khấu trừ 20% thuế từ người vãng lai như thợ hồ, phu khuân vác... sau đó lại chờ đến cuối năm tổng hợp và quyết toán thuế cũng là quy định quá "khắc nghiệt"...
Cần xem xét và điều chỉnh những điểm chưa phù hợp
Ngày 4.1, anh Lê Tùng (Hà Nội) phản ánh: Quy định là thế, nhưng có một thực tế hiện nay là hầu hết UBND phường, xã đều từ chối xác nhận nội dung kê khai thông tin là đúng hay sai. Bởi lẽ đúng là những cơ quan này cũng không thể xác nhận người sống chung nhưng lại "không cùng hộ khẩu" với người nộp thuế. Bản thân cơ quan thuế cũng khẳng định nếu không có xác nhận, cơ quan này cũng chẳng có cơ sở nào để xét GTGC.
Chị Yến Minh (phụ trách tài chính ở một cơ quan nhà nước) cho biết: Nếu như cơ quan này thuê người khuân vác, thợ sửa chữa... có phí thuê hơn 500.000đ trở lên, chắc chắn khi trả tiền, họ sẽ không để cho chúng tôi khấu trừ 20%. Hoặc nếu khấu trừ, chúng tôi sẽ căn cứ vào đâu để biết cá nhân đó có mã số thuế hay không để trừ 10% hay 20%?...
Từ những trường hợp rất cụ thể của đời sống; quan điểm chung của Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế là sẽ xem xét và điều chỉnh những điểm chưa phù hợp. Theo ông Nguyễn Huy Trường - Trưởng ban Thuế TNCN (Tổng cục Thuế) thì đúng là còn có khá nhiều điểm nhạy cảm; thậm chí và cả là những điểm "chưa phủ sóng" của luật này. Vì thế Tổng cục Thuế sẽ tiếp tục xem xét, cập nhật những vấn đề này để báo cáo lên Bộ Tài chính và các cơ quan phối hợp nhằm xem xét và điều chỉnh cũng như có hướng dẫn cụ thể hơn.
Một đại diện của Bộ Tài chính cũng khẳng định mặc dù luật này có hiệu lực từ 1.1.2009; song việc quyết toán thuế sẽ chính thức từ 1.1.2010. Quan điểm của cơ quan thực hiện là lắng nghe những đóng góp, ghi nhận những phát sinh và thắc mắc để điều chỉnh cho phù hợp với thực tế.
Theo Báo Lao động
