Xử lý vấn đề không chỉ một chiều mà cần đa phương. Em còn thắc mắc là trong bảng báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của công ty thì mục giá vốn hàng bán là số tiền của 154 như vậy đúng không anh?
Cơ bản là đúng. Nếu theo cách hạch toán bình thường thì quy trình kết chuyển sẽ là C154 - N155, C155-N632 (nếu có nhập, xuất kho), C632-N911. Các "yếu tố phụ gia" sẽ xảy ra ở giai đoạn giữa theo kiểu "thêm mắm dặm muối". Nếu không nêm nếm gì cả thì xuất phát giá vốn sẽ ra từ bên Có TK154 (đối ứng TK911).
Em nghĩ rằng anh nên phân biệt ý kiến của em về vấn đề "có cần hạch toán qua TK632 hay không?" theo hướng ủng hộ cách hành xử tích cực, không quá lệ thuộc giáo điều (điều này thật hiếm) của cán bộ thuế chứ không phải theo hướng ủng hộ cách làm/hạch toán của đơn vị anh.
Về phía đơn vị anh, cách làm tích cực là phản ánh thực trạng với các cấp quản lý về thuế và kế toán để có những hướng dẫn phù hợp cho lĩnh vực đặc thù một khi vấn đề đủ lớn ví dụ như hạch toán của ngành tín dụng-ngân hàng-bảo hiểm..đều có quy chế riêng. Việc phản ánh trực tiếp vào báo cáo của đơn vị như anh đang làm, tưởng là đơn giản được 1 khâu, song lại đẻ ra hàng loạt vướng mắc khác do chưa được giải quyết đồng bộ và đặc biệt là "more risky" cho đơn vị.
Em gợi ý anh thêm vài ảnh hưởng của tính không đồng bộ:
- Tuy đơn vị anh không có tồn kho thành phẩm nhưng chắc chắn sẽ có tồn kho các nguyên vật liệu khác. Như vậy, khả năng (hoặc trong tương lai) phải hạch toán dự phòng hàng tồn kho. Lúc này anh định lập dự phòng và/hoặc hoàn nhập dự phòng vào TK154 hay TK911? (Tiếp theo sẽ ảnh hưởng đến đến các văn bản hướng dẫn về trích lập dự phòng!).
- Xét riêng 911, do đơn vị không chỉ có hoạt động sxkd chính mà còn có các hđsx kinh doanh phụ khác nữa, TK911 chỉ nên là nơi tập kết hữu hạn các bút toán kết chuyển "doanh thu", "chi phí" của các loại hoạt động này cho dễ theo dõi. Phân tích giá vốn riêng cho từng loại hoạt động trên TK "nguồn" tốt hơn là trên TK "đích". Vậy nếu không thống nhất cách hạch toán, khi về quê nội 154 lúc về quê ngoại 911 cũng là tự gây rối mình vậy. (Và vẫn tiềm ẩn "rish" do hạch toán sai chế độ).
Em vẫn khuyên anh nên theo hướng dẫn chung như anh Levanton đã khuyến cáo là lựa chọn "lưỡng toàn kỳ mỹ".