Trả lời ý kiến của ngonduoc: Việc phát hiện gian lận và tham nhũng không thuộc trách nhiệm của kiểm toán viên. Trách nhiệm của kiểm toán viên là đưa ra ý kiến về tính trung thực và hợp lý của báo cáo tài chính. Vậy thôi. Giả sử các gian lận và tham nhũng dẫn tới việc ý kiến của kiểm toán viên không đúng nữa, thì kiểm toán viên chịu trách nhiệm về việc đưa ra ý kiển kiểm toán không chính xác chứ không phải về việc kiểm toán viên không phát hiện được tham nhũng.
Lấy ví dụ thế này, ở vụ của Ha Long canned food, có gian lận về hoàn thuế trị giá gia tăng, giả sử nhứ giá trị gian lận là 1 tỷ, trong khi đó lãi của Hạ Long là 200 tỷ, tài sản ròng là 300 tỳ, vậy thì số 1 tỷ là không trọng yếu đối với Báo cáo tài chính, nghĩa là nếu giá sử kiểm toán không phát hiện được gian lận này cũng không có vấn đề gì. Thế nhưng giả sử lãi của Hạ Long chỉ có 5 tỷ, tài sản ròng là 10 tỷ, lúc ấy 1 tỷ trở thành trọng yếu và do vậy ý kiến của kiểm toán (nếu kiểm toán vẫn nói là báo cáo tài chính trung thực và hợp lý) thì kiểm toán đã đưa ý kiến sai, và nếu cổ đông của Halong có kiện thì kiểm toán sẽ phaỉi chịu trách nhiệm.
Ở đây nói thêm là chỉ có cổ đông của Hạ Long (tập thể cổ đông) chứ không phải chỉ có cổ đông A, cổ đông B riềng lẻ mới có quyền kiện kiểm toán viên trong trường hợp ý kiến kiểm toán là không đúng đắn, các nhà đầu tư bên ngoài, hay người cho vay không có quyền kiện. Vì sao, vì kiểm toán viên là do cổ đông (tập thể cổ đông) bổ nhiệm, ký hợp đồng, anh ta chỉ chịu trách nhiệm với người ký hợp đồng với anh ta, không chịu trách nhiệm với bên thứ ba. nói thêm nữa, ngay cả khi bị kiện chưa chắc anh ta đã thua kiện nếu anh ta chứng minh được rằng (a) anh ta đã làm theo đúng chuẩn mực kiểm toán, (b) gian lận là do ban lãnh đạo công ty cố tình sai phạm và che dấu, anh ta sẽ không thua kiện.
Tuy nhiên, nói đi cũng nói lại, kiểm toán viên cũng phải xem xét tới khả năng mà ban lãnh đạo có hành vi tham nhũng trong quá trình xây dựng phương pháp tiếp cận cuộc kiểm toán. Trong trường hợp của Hạ Long, thậm chí trong trường hợp số 1 tỷ không trọng yếu về mặt số tiền (quantitative), nó vẫn có thẻ trọng yếu về mặt định tính (qualitative). Vì sao, là vì rằng đó là sai phạm của ban lãnh đạo, mà nếu là sai phạm của ban lãnh đạo thì thật là nguy hiểm, vì rằng nó đã tạo ra một ấn tượng là ban lãnh đạo đã thoái hóa, biến chất và do vậy một điều hoàn toàn có thể là ban lãnh đạo có thể có hành vi gian lận và tham nhũng lên tới một con số hơn 1 tỷ rất nhiều mà không bị phát hiện ra.
Nói thêm với bạn tamtinh01: đúng là nghề kiểm toán cũng hay thật, nhưng trên thế giới, nghề này nhiều khi đúng là cũng "lên voi xuống chó". Cứ lầy Arthur Andersen làm ví dụ, hôm qua anh có thể rất giàu, ngày mai anh đã mạt vận vì kiện tụng là chuyện thường. Mặt khác công việc có áp lực rất ghe gớm. Mình biết một ông partner, rất giỏi, rồi cuối cùng không chịu áp lực được công việc, xin thôi việc, và không đi làm gì khác, chỉ thích đi chùa, và thiền...Cách đây vài năm, ở Thai Lan, có ông partner (khôgn nhớ của hãn nào nữa) còn bị bắn chết, cũng rủi ro lắm.
Còn nếu là nhân viên kiểm toán thì chẳng giầu nhanh được đâu, lương 3 cọc 3 đông, bạn có lên tới chức to to một chút thì cũng vậy, không bằng dân kinh doanh (chứng khoán chẳng hạn).
