2.3. Mô hình tổ chức kế toán vừa tập trung vừa phân tán Đối với doanh nghiệp có quy mô lớn, địa bàn hoạt động rộng, có nhiều đơn vị phụ thuộc mà mức độ phân cấp quản lý kinh tế tài sản nội bộ doanh nghiệp khác nhau thì có thể tổ chức công tác kế toán theo mô hình hổn hợp : vừa tập trung vừa phân tán. Thực chất, là sự kết hợp hai mô hình tổ chức công tác kế toán đã nói trên phù hợp với đặc điểm tổ chức kinh doanh ở đơn vị.
* Mô hình bộ máy kế toán hổn hợp: vừa tập trung vừa phân tán.
Trong bộ máy kế toán ở một cấp cụ thể, các kế toán phần hành và kế toán tổng hợp đều có chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn riêng về công tác kế toán ở đơn vị.
Các kế toán phần hành thường được chuyên môn hoá sâu theo một hoặc một số phần hành. Khi đã được phân công ở phần hành nào, kế toán đó phải đảm nhiệm từ giai đoạn hạch toán ban đầu (trực tiếp ghi chứng từ hoặc tiếp nhận và kiểm tra chứng từ) tới các giai đoạn kế tiếp theo : ghi sổ kế toán phần hành, đối chiếu kiểm tra số liệu trên sổ với thực tế, lập báo cáo kế toán phần hành được giao. Trong quá trình đó các phần hành có mối liên hệ ngang, có tính chất tác nghiệp, đồng thời các kế toán phần hành đều có mối liên hệ với kế toán tổng hợp trong việc cung cấp số liệu đảm bảo cho kế toán tổng hợp chức năng kế toán tổng hợp
Ở đơn vị chính vẫn lập phòng kế toán trung tâm, ở các đơn vị phụ thuộc đã được phân cấp quản lý kinh tế tài chính mức độ cao thì có tổ chức công tác kế toán riêng, còn các đơn vị phụ thuộc chưa được phân cấp quản lý kinh tế tài chính ở mức độ cao thì không tổ chức công tác kế toán riêng mà tất cả các hoạt động kinh tế tài chính trong đơn vị này do phòng kế toán trung tâm ghi chép, tổng hợp và báo cáo.
Toàn bộ công việc kế toán ở doanh nghiệp trong trường hợp này được phân công, phân cấp như sau:
Ở phòng kế toán trung tâm - Xây dựng và quản lý kế hoạch tài chính của doanh nghiệp.
- Thực hiện các phần hành công việc kế toán và thống kê phát sinh ở đơn vị chính và các đơn vị trực thuộc không có tổ chức kế toán riêng.
- Hướng dẫn, kiểm tra công tác kế toán ở các đơn vị phụ thuộc có tổ chức kế toán riêng.
- Thu nhận, kiểm tra báo cáo kế toán của các đơn vị phụ thuộc gửi lên và của phần hành công việc ở đơn vị chính để lập báo cáo kế toán tổng hợp toán doanh nghiệp.
Ở các đơn vị phụ thuộc có tổ chức kế toán riêng có nhiệm vụ - Xây dựng và quản lý kế hoạch tài chính ở đơn vị.
- Tổ chức thực hiện toàn bộ công việc kế toán và thống kê trong đơn vị và định kỳ lập báo cáo kế toán gửi về phòng kế toán trung tâm.
Ở các đơn vị phụ thuộc không có tổ chức kế toán riêng:
- Bố trí các nhân viên kế toán làm nhiệm vụ hạch toán ban đầu, thu nhận và kiểm tra chứng từ ban đầu.
- Thực hiện từng phần hành công việc kế toán cụ thể được kế toán trưởng phân công và định kỳ gửi chứng từ kế toán và báo cáo sơ bộ về các phần hành công việc kế toán được giao về phòng kế toán trung tâm để kiểm tra và ghi sổ kế toán.
Ưu điểm Khắc phục được một số nhược điểm của 2 mô hình trên. Khối lượng công tác nhiều, không cập nhật thông tin kịp thời...Cho nên, trong thực tế hình thức này rất được sử dụng nhiều. Công tác kế toán được phân công hợp lý cho các đơn vị trực thuộc.
Nhược điểm Bộ máy kế toán cồng kềnh,
Điều kiện áp dụng Mô hình này thường áp dụng cho các doanh nghiệp mà đơn vị trực thuộc có những đặc điểm, điều kiện khác nhau. Một số đơn vị trực thuộc có quy mô lớn hoặc ở xa trung tâm, cần thiết phải có thông tin phục vụ cho quản lý, có hạch toán kinh doanh thì sẽ tổ chức bộ máy kế toán riêng. Còn các đơn vị trực thuộc khác do điều kiện, đặc điểm, quy mô chưa đến mức phải phân công công tác kế toán thì không tổ chức hạch toán riêng.
