Các công ty Việt Nam thường thực hiện việc trích trước chi phí kiểm toán vào chi phí của năm có báo cáo tài chính được kiểm toán, kể cả khi việc kiểm toán chưa được tiến hành tại thời điểm khóa sổ. Các công ty thực hiện việc trích trước chi phí kiểm toán dựa trên lập luận: Áp dụng nguyên tắc thận trọng và nguyên tắc phù hợp: Chi phí kiểm toán là chi phí bắt buộc phải thực hiện cho năm được kiểm toán nên cần ghi nhận vào chi phí của năm đó.
Khi trích trước chi phí kiểm toán kế toán ghi: Nợ 642/Có 335.
Như vậy khi trích trước kế toán đã ghi nhận một khoản Nợ phải trả, đồng thời với khoản chi phí. Việc ghi nhận khoản nợ phải trả này có thỏa mãn định nghĩa Nợ phải trả trong chuẩn mực kế toán hay không?
Theo VAS 1:
Nợ phải trả: Là nghĩa vụ hiện tại của doanh nghiệp phát sinh từ các giao dịch và sự kiện đã qua mà doanh nghiệp phải thanh toán từ các nguồn lực của mình.
Có hai quan điểm về vấn đề này trong thực hành:
Những người ủng hộ quan điểm trích trước cho rằng việc trích trước chi phí để đảm bảo nguyên tắc phù hợp vì kiểm toán báo cáo tài chính là bắt buộc theo luật định. Do vậy công ty có nghĩa vụ pháp lý phải thực hiện việc kiểm toán sau 1 năm hoạt động nên cần trích trước chi phí này vào chi phí của năm và ghi nhận nghĩa vụ phải trả.
Luồng quan điểm thứ hai cho rằng không có khoản nợ phải trả vì chưa có nghĩa vụ phải thanh toán do bên kiểm toán chưa thực hiện dịch vụ theo VAS 18 (IAS 37).
Quan điểm của cơ quan thuế: Trong các văn bản pháp quy hiện hành không có quy định cụ thể về việc trích trước này mà chỉ quy định chung:
"Trường hợp doanh nghiệp có hoạt động sản xuất kinh doanh đã ghi nhận doanh thu tính thuế thu nhập doanh nghiệp nhưng chưa phát sinh đầy đủ chi phí thì được trích trước các khoản chi phí theo quy định vào chi phí được trừ tương ứng với doanh thu đã ghi nhận khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp. Khi kết thúc hợp đồng, doanh nghiệp phải tính toán xác định chính xác số chi phí thực tế căn cứ các hóa đơn, chứng từ hợp pháp thực tế đã phát sinh để điều chỉnh tăng chi phí (trường hợp chi phí thực tế phát sinh lớn hơn số đã trích trước) hoặc giảm chi phí (trường hợp chi phí thực tế phát sinh nhỏ hơn số đã trích trước) vào kỳ tính thuế kết thúc hợp đồng"
Chi phí kiểm toán có liên quan đến doanh thu của kỳ tính thuế hay không? Câu trả lời không thật sự rõ ràng và có thể tiếp cận theo 1 trong 2 quan điểm như kế toán ở trên.
Một số hướng dẫn của cơ quan thuế địa phương không chấp nhận chi phí kiểm toán trích trước là chi phí được trừ mà chỉ tính vào chi phí được trừ khi bên kiểm toán đã thực hiện dịch vụ và xuất hóa đơn như tại đây:
http://www.doithoaidn.hochiminhcity.gov.vn/GetdetailQA.asp?QAID=CH1400000000058
Hay trong Công văn 1699/TCT-CS của Tổng cục thuế.
Khi trích trước chi phí kiểm toán kế toán ghi: Nợ 642/Có 335.
Như vậy khi trích trước kế toán đã ghi nhận một khoản Nợ phải trả, đồng thời với khoản chi phí. Việc ghi nhận khoản nợ phải trả này có thỏa mãn định nghĩa Nợ phải trả trong chuẩn mực kế toán hay không?
Theo VAS 1:
Nợ phải trả: Là nghĩa vụ hiện tại của doanh nghiệp phát sinh từ các giao dịch và sự kiện đã qua mà doanh nghiệp phải thanh toán từ các nguồn lực của mình.
Có hai quan điểm về vấn đề này trong thực hành:
Những người ủng hộ quan điểm trích trước cho rằng việc trích trước chi phí để đảm bảo nguyên tắc phù hợp vì kiểm toán báo cáo tài chính là bắt buộc theo luật định. Do vậy công ty có nghĩa vụ pháp lý phải thực hiện việc kiểm toán sau 1 năm hoạt động nên cần trích trước chi phí này vào chi phí của năm và ghi nhận nghĩa vụ phải trả.
Luồng quan điểm thứ hai cho rằng không có khoản nợ phải trả vì chưa có nghĩa vụ phải thanh toán do bên kiểm toán chưa thực hiện dịch vụ theo VAS 18 (IAS 37).
Quan điểm của cơ quan thuế: Trong các văn bản pháp quy hiện hành không có quy định cụ thể về việc trích trước này mà chỉ quy định chung:
"Trường hợp doanh nghiệp có hoạt động sản xuất kinh doanh đã ghi nhận doanh thu tính thuế thu nhập doanh nghiệp nhưng chưa phát sinh đầy đủ chi phí thì được trích trước các khoản chi phí theo quy định vào chi phí được trừ tương ứng với doanh thu đã ghi nhận khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp. Khi kết thúc hợp đồng, doanh nghiệp phải tính toán xác định chính xác số chi phí thực tế căn cứ các hóa đơn, chứng từ hợp pháp thực tế đã phát sinh để điều chỉnh tăng chi phí (trường hợp chi phí thực tế phát sinh lớn hơn số đã trích trước) hoặc giảm chi phí (trường hợp chi phí thực tế phát sinh nhỏ hơn số đã trích trước) vào kỳ tính thuế kết thúc hợp đồng"
Chi phí kiểm toán có liên quan đến doanh thu của kỳ tính thuế hay không? Câu trả lời không thật sự rõ ràng và có thể tiếp cận theo 1 trong 2 quan điểm như kế toán ở trên.
Một số hướng dẫn của cơ quan thuế địa phương không chấp nhận chi phí kiểm toán trích trước là chi phí được trừ mà chỉ tính vào chi phí được trừ khi bên kiểm toán đã thực hiện dịch vụ và xuất hóa đơn như tại đây:
http://www.doithoaidn.hochiminhcity.gov.vn/GetdetailQA.asp?QAID=CH1400000000058
Hay trong Công văn 1699/TCT-CS của Tổng cục thuế.
Sửa lần cuối:
Ghét cái là trích trước thì lại chênh lệch tạm thời trên htkk
