Làm gì khi trẻ lên cơn sốt?
Khi trẻ càu nhàu, biếng ăn, ngủ gà ngủ gật, mặt đỏ hoặc tái mét, rùng mình, thường là trẻ lên cơn sốt.
Nên lấy nhiệt độ cho bé: Đặt nhiệt kế ở hậu môn là chính xác nhất hoặc đặt dưới nách cũng được. Nhiệt kế phải được giữ trong nách ít nhất 3 phút, cánh tay của trẻ áp sát vào ngực. Nhiệt độ của bé sẽ là số ghi trên nhiệt kế cộng thêm 0,3 - 0,4 độ. Thí dụ nhiệt kế ghi 38oC thì thân nhiệt thực sự của bé là 38,4oC. Nếu thân nhiệt của bé không quá 38oC thì cởi bớt áo ấm mà chỉ mặc quần áo mỏng và theo dõi nhiệt độ của bé thường xuyên sau 1 giờ đo 1 lần, nếu nhiệt độ đã giảm sau vài giờ cũng phải đo lại. Trường hợp thân nhiệt trên 38oC thì tùy tuổi của trẻ mà có thái độ xử trí như sau:
+ Đối với bé dưới 3 tháng tuổi, cho bé uống một liều paracetamol và mặc quần áo mỏng, đưa ngay bé đi khám bệnh. Với trẻ lớn hơn thì dùng thuốc hạ sốt nếu sốt cao trên 38,5oC, ưu tiên dùng paracetamol uống, nếu bé bị ói mới dùng thuốc đạn (nhét hậu môn). Chú ý cho trẻ dùng đúng liều, tránh dùng quá liều (6h dùng 1 lần, liều lượng theo cân nặng của trẻ).
+ Cởi quần áo, bỏ bớt chăn cho trẻ khi đang sốt cao. Nhiều người trong lúc vận chuyển bệnh nhi đến bệnh viện mà quấn khăn, trùm quá kỹ bệnh nhi đang sốt nóng khiến bé bị co giật, đến nơi thì không cứu kịp.
+ Lau mát với khăn ướt nước ấm: Dùng khăn mềm, sạch, nhúng nước ấm (1 ly nước sôi + 3-3,5 ly nước nguội) lau lên khắp mình trẻ; chờ bốc hơi thì lau tiếp cho tới khi thân nhiệt xuống 37oC. Điều quan trọng là phải theo dõi nếu sốt cao thì lau tiếp, nhiệt độ giảm, bé lạnh thì mặc áo vào. Nếu sốt lại thì lau nước ấm tiếp... Ta biết rằng 100g nước bốc hơi trên da làm giảm 1oC. Nước ấm sẽ làm cho trẻ cảm thấy dễ chịu. Không nên chườm nước đá vì trẻ khó chịu, và điều này cũng làm sốt cao thêm do cơ chế co mạch ngoại vi. Chú ý không lau cồn vì nguy hiểm (dễ cháy).
+ Bù nước và điện giải: Nếu trẻ còn bú tiếp tục cho bú nhiều hơn bình thường, với trẻ lớn cho uống bù nước, như nước sôi để nguội hoặc nước có pha ít muối ăn (1 ly 200ml nước chanh nóng, pha một ít đường, 1 tí muối bằng hạt ngô) tốt nhất dùng 1 gói ORS (Oresol), pha với 1 lít nước chín ấm. Ngoài ra có thể cho uống nước vắt cam, quýt, chanh rất tốt nhưng lưu ý không cho đường quá ngọt sẽ mất tác dụng giải khát.
+ Trường hợp bé không uống được thì dùng bông sạch chấm nước trên vào môi, miệng bé liên tục để niêm mạc môi, miệng hấp thu nước, tránh thiếu nước và chất điện giải.
Tóm lại, cần theo sát trẻ bằng đo thân nhiệt kết hợp với các biện pháp chống sốt cao nêu trên. Tuy nhiên, phải đưa bé đến thầy thuốc để khám và chỉ định dùng thuốc thích hợp tùy nguyên nhân gây sốt.