R
CUỘC TRANH CỬ TỔNG THỐNG NĂM 1912
Thứ Ba, vị hiệu trưởng của Trường Đại học Princeton sẽ trúng cử thống đốc bang New Jersey của các bạn. Tháng 11 năm 1912, ông ta sẽ đắc cử tổng thống Hoa Kỳ. Tháng 3 năm 1917, ông ta sẽ tiếp tục tái đắc cử thêm một nhiệm kỳ nữa. Và đó sẽ là một trong những tổng thống vĩ đại nhất trong lịch sử Hoa Kỳ.
Không ngoài dự tính của các nhà ngân hàng quốc tế, quả thực cuộc khủng hoảng kinh tế năm 1907 đã gây chấn động rất lớn đến xã hội Mỹ. Sự phẩn nộ của dân chúng đối với công ty đầu tư ủy thác, sự hoang mang đối với việc các ngân hàng đóng cửa, sự dè chừng và sợ hãi đối với thế lực của các ông trùm tài chính phố Wall hòa vào nhau tạo thành trào lưu phản đối mạnh mẽ mọi sự lũng đoạn tài chính đã cuốn cả nước Mỹ vào cuộc.
Woodrow Wilson - hiệu trưởng Trường đại học Princeton - chính là một phần tử sục sôi phản đối lại sự lũng đoạn tài chính đó. Frank Vanderlip - Chủ tịch National City Bank đã từng nói rằng: “Tôi viết thư mời Woodrow Wilson - hiệu trưởng Trường đại học Princeton tham gia một buổi dạ tiệc và phát biểu diễn thuyết. Để cho ông ta biết được đây là một cơ hội trọng đại, tôi đã nói rằng thượng nghị sĩ Aldrich cũng phải đến tham dự và phát biểu diễn thuyết. Câu trả lời của tiến sĩ Wilson đã khiến tôi kinh ngạc, ông ta đã thẳng thừng từ chối phát biểu diễn thuyết chung với thượng nghị sĩ Aldrich.”
Thượng nghị sĩ Aldrich khi đó là người rất có thế lực với 40 năm làm việc trong quốc hội nhưng có đến 36 năm ở vị trí thượng nghị sĩ, lại là Chủ tịch ủy ban tài chính thượng viện có quyền lực rất lớn, bản thân là cha vợ của Johan Rockefeller con, có mối qua lại vô cùng mật thiết với giới ngân hàng phố Wall. Năm 1908, ông ta đã đề nghị rằng, trong tình huống khẩn cấp, ngân hàng có thể phát hành tiền tệ, và dùng phiếu công trái của Chính phủ liên bang, Chính phủ bang và Chính phủ địa phương cùng với phiếu công trái đường sắt làm tài sản thế chấp. Hay thật, rủi ro đã có Chính phủ và người dân cáng đáng, còn chỗ ngon lành thì các nhà ngân hàng hưởng cả, điều này khiến người ta không thể không bái phục thủ đoạn của phố Wall. Cái đề án này được gọi là “Đạo luật tiền tệ khẩn cấp” (Emergency Currency Act), và trở thành cơ sở lập pháp cho đề án cục dự trữ liên bang Mỹ 5 năm sau đó. Thượng nghị sĩ Aldrich được coi là người phát ngôn của phố Wall.
Woodrow Wilson tốt nghiệp đại học Princeton năm 1879, sau đó học thêm ngành luật ở đại học Virginia, vào năm 1886 bảo vệ thành công luận án tiến sĩ ở đại học John Hopkins. Năm 1902, Woodrow Wilson chính thức trở thành hiệu trưởng đại học Princeton. Với học vấn uyên thâm, ông luôn phản đối mạnh mẽ sự lũng đoạn tài chính, và đương nhiên là không muốn gần gũi với người phát ngôn của các trùm tài chính. Mặc dù học cao hiểu rộng và có một trái tim bác ái, song, vị hiệu trưởng trường đại học Princeton cũng khó mà hiểu hết được kỹ xảo kiếm tiền của các nhà ngân hàng phố Wall.
Đám tài phiệt ngân hàng hiểu rõ rằng, Wilson là một người nổi tiếng chuyên phản đối sự lũng đoạn tài chính, một nhân tài với hình tượng trong sáng, và đó quả thật là một viên ngọc thuần khiết khó có được. Vì thế, các ông trùm nhà băng ngấm ngầm đổ tiền đầu tư vào Wilson, ra sức “đẽo gọt” hòng dùng ông vào việc lớn.
Cũng may là Cleveland Dodge - chủ tịch của ngân hàng đô thị quốc gia New York lại là bạn học của Wilson ở đại học Princeton. Năm 1902, việc Wilson nhậm chức hiệu trưởng của Princeton một cách thuận lợi chính là kết quả của sự hỗ trợ to lớn về tài chính của Dodge. Có được một mối quan hệ không đơn giản như vậy, dưới sự sắp đặt của các nhà tài phiệt ngân hàng, Dodge bắt đầu loan tin ở phố Wall rằng Wilson được dự đoán sẽ trở thành tổng thống tương lai.
Một người mới nhậm chức hiệu trưởng được mấy năm mà đột nhiên có người tung hô là tổng thống tương lai, thì việc mừng thầm cũng là chuyện thường tình của con người. Đương nhiên, việc được tung hô như vậy luôn phải trả giá. Wilson bắt đầu quay lưng với phong trào phản đối lũng đoạn tài chính và xích gần lại với phố Wall. Quả nhiên, dưới sự ủng hộ của các ông chủ phố Wall, Wilson nhanh chóng trở thành thống đốc của bang New Jersey vào năm 1910.
Trong những trường hợp công khai, Wilson vẫn nghiêm khắc chỉ trích phố Wall lũng đoạn tài chính, nhưng trong lòng ông ta cũng hiểu rằng địa vị và tiền đồ chính trị của ông ta sẽ phải hoàn toàn dựa vào thế lực của các nhà ngân hàng. Các nhà ngân hàng khoan dung và kiềm chế một cách lạ thường trước sự đả kích của Wilson, hai bên đã duy trì một sự hiểu ngầm khéo léo mà chẳng cần phải nói ra.
Trong khi uy tín và thanh danh của Wilson ngày càng lên cao, các nhà ngân hàng đã nâng trống kéo cờ gây quỹ tranh cử tổng thống cho ông. Dodge thành lập một văn phòng quyên quỹ tranh cử cho Wilson tại số 42 đại lộ Broadway New York, đồng thời mở tài khoản ở ngân hàng, và Dodge đã góp một tấm chi phiếu trị giá 1.000 đô-la. Bằng phương thức chuyển phát nhanh, Dodge đã quyên góp được một khoản kinh phí cực lớn từ các nhà tài phiệt ngân hàng, và 2/3 nguồn kinh phí trong tổng số quyên góp được đều do 7 nhà tài phiệt ngân hàng lớn nhất phố Wall đóng góp.
Sau khi được đề cử tranh cử tổng thống, trong niềm vui khó kiềm chế nổi, Wilson đã viết thư cho Dodge và nói rằng “Thật là không thể tưởng tượng niềm vui của tôi”. Từ đây, Wilson đã hoàn toàn dốc sức cho hoài bão của các nhà ngân hàng. Với tư cách là người tham gia tranh cử của đảng dân chủ, Wilson đã mang trên vai mình trọng trách cùng niềm hy vọng vô cùng của đảng này, cơn khát quyền lực của đảng dân chủ vốn đã mất chiếc ghế tổng thống trong nhiều năm cũng chẳng khác gì cơn khát của Wilson.
Thách thức lớn nhất lúc này của Wilson chính là đương kim tổng thống Taft – người khi đó còn chưa được biết đến trên toàn quốc – và so với Wilson thì rõ ràng đương kim tổng thống Taft có lợi thế hơn rất nhiều. Trong khi Taft đang tự tin chuẩn bị bước vào nhiệm kỳ tổng thống thứ hai và tỏ ý chưa sẵn sàng bật đèn xanh cho đạo luật của Aldrich thì một sự việc kỳ lạ chưa từng thấy đã xảy ra: cựu tổng thống Roosevelt (cha) - người tiền nhiệm của Taft đã đột nhiên chen ngang, ra tham gia tranh cử tổng thống, thật là họa vô đơn chí cho Taft của đảng cộng hòa lẫn người “thay ca” do Roosevelt (cha) lựa chọn. Năm đó Roosevelt (cha) nhờ ép buộc cơ quan chứng khoán miền bắc giải thể mà tiếng tăm lừng lẫy, và được tiếng là cương quyết với nạn lũng đoạn, và sự xuất hiện đột ngột của ông ta sẽ xâm hại nghiêm trọng đến phiếu bầu của Taft.
Trên thực tế, sau lưng của ba ứng cử viên này đều có sự ủng hộ của các nhà tài phiệt ngân hàng. Dưới sự dàn xếp của phố Wall, Roosevelt (cha) quả nhiên “không cẩn thận” đã gây hại nặng nề cho Taft, khiến Wilson trúng cử thuận lợi. Màn kịch này tuy khúc điệu có khác nhưng cách diễn thì lại hay như màn kịch của năm 1992 khi mà Bush cha bị Perry cướp mất một lượng lớn phiếu bầu mà thất bại bất ngờ trước đối thủ mới - Bill Clinton.
Thứ Ba, vị hiệu trưởng của Trường Đại học Princeton sẽ trúng cử thống đốc bang New Jersey của các bạn. Tháng 11 năm 1912, ông ta sẽ đắc cử tổng thống Hoa Kỳ. Tháng 3 năm 1917, ông ta sẽ tiếp tục tái đắc cử thêm một nhiệm kỳ nữa. Và đó sẽ là một trong những tổng thống vĩ đại nhất trong lịch sử Hoa Kỳ.
Bài phát biểu của Rabbi Stephen ở New Jersey năm 1910
Wise - người sau này trở thành cố vấn thân cận của tổng thống Wilson - có thể dự đoán chính xác kết quả tổng tuyển cử bầu tổng thống trước hai năm, thậm chí là kết quả bầu thổng thống của 6 năm sau, hoàn toàn không phải vì trong tay ông ta thật sự có một quả cầu thần kỳ của các phù thủy, mà bởi vì mọi kế hoạch đều là việc đã được các nhà ngân hàng vạch ra sẵn.
Không ngoài dự tính của các nhà ngân hàng quốc tế, quả thực cuộc khủng hoảng kinh tế năm 1907 đã gây chấn động rất lớn đến xã hội Mỹ. Sự phẩn nộ của dân chúng đối với công ty đầu tư ủy thác, sự hoang mang đối với việc các ngân hàng đóng cửa, sự dè chừng và sợ hãi đối với thế lực của các ông trùm tài chính phố Wall hòa vào nhau tạo thành trào lưu phản đối mạnh mẽ mọi sự lũng đoạn tài chính đã cuốn cả nước Mỹ vào cuộc.
Woodrow Wilson - hiệu trưởng Trường đại học Princeton - chính là một phần tử sục sôi phản đối lại sự lũng đoạn tài chính đó. Frank Vanderlip - Chủ tịch National City Bank đã từng nói rằng: “Tôi viết thư mời Woodrow Wilson - hiệu trưởng Trường đại học Princeton tham gia một buổi dạ tiệc và phát biểu diễn thuyết. Để cho ông ta biết được đây là một cơ hội trọng đại, tôi đã nói rằng thượng nghị sĩ Aldrich cũng phải đến tham dự và phát biểu diễn thuyết. Câu trả lời của tiến sĩ Wilson đã khiến tôi kinh ngạc, ông ta đã thẳng thừng từ chối phát biểu diễn thuyết chung với thượng nghị sĩ Aldrich.”
Thượng nghị sĩ Aldrich khi đó là người rất có thế lực với 40 năm làm việc trong quốc hội nhưng có đến 36 năm ở vị trí thượng nghị sĩ, lại là Chủ tịch ủy ban tài chính thượng viện có quyền lực rất lớn, bản thân là cha vợ của Johan Rockefeller con, có mối qua lại vô cùng mật thiết với giới ngân hàng phố Wall. Năm 1908, ông ta đã đề nghị rằng, trong tình huống khẩn cấp, ngân hàng có thể phát hành tiền tệ, và dùng phiếu công trái của Chính phủ liên bang, Chính phủ bang và Chính phủ địa phương cùng với phiếu công trái đường sắt làm tài sản thế chấp. Hay thật, rủi ro đã có Chính phủ và người dân cáng đáng, còn chỗ ngon lành thì các nhà ngân hàng hưởng cả, điều này khiến người ta không thể không bái phục thủ đoạn của phố Wall. Cái đề án này được gọi là “Đạo luật tiền tệ khẩn cấp” (Emergency Currency Act), và trở thành cơ sở lập pháp cho đề án cục dự trữ liên bang Mỹ 5 năm sau đó. Thượng nghị sĩ Aldrich được coi là người phát ngôn của phố Wall.
Woodrow Wilson tốt nghiệp đại học Princeton năm 1879, sau đó học thêm ngành luật ở đại học Virginia, vào năm 1886 bảo vệ thành công luận án tiến sĩ ở đại học John Hopkins. Năm 1902, Woodrow Wilson chính thức trở thành hiệu trưởng đại học Princeton. Với học vấn uyên thâm, ông luôn phản đối mạnh mẽ sự lũng đoạn tài chính, và đương nhiên là không muốn gần gũi với người phát ngôn của các trùm tài chính. Mặc dù học cao hiểu rộng và có một trái tim bác ái, song, vị hiệu trưởng trường đại học Princeton cũng khó mà hiểu hết được kỹ xảo kiếm tiền của các nhà ngân hàng phố Wall.
Đám tài phiệt ngân hàng hiểu rõ rằng, Wilson là một người nổi tiếng chuyên phản đối sự lũng đoạn tài chính, một nhân tài với hình tượng trong sáng, và đó quả thật là một viên ngọc thuần khiết khó có được. Vì thế, các ông trùm nhà băng ngấm ngầm đổ tiền đầu tư vào Wilson, ra sức “đẽo gọt” hòng dùng ông vào việc lớn.
Cũng may là Cleveland Dodge - chủ tịch của ngân hàng đô thị quốc gia New York lại là bạn học của Wilson ở đại học Princeton. Năm 1902, việc Wilson nhậm chức hiệu trưởng của Princeton một cách thuận lợi chính là kết quả của sự hỗ trợ to lớn về tài chính của Dodge. Có được một mối quan hệ không đơn giản như vậy, dưới sự sắp đặt của các nhà tài phiệt ngân hàng, Dodge bắt đầu loan tin ở phố Wall rằng Wilson được dự đoán sẽ trở thành tổng thống tương lai.
Một người mới nhậm chức hiệu trưởng được mấy năm mà đột nhiên có người tung hô là tổng thống tương lai, thì việc mừng thầm cũng là chuyện thường tình của con người. Đương nhiên, việc được tung hô như vậy luôn phải trả giá. Wilson bắt đầu quay lưng với phong trào phản đối lũng đoạn tài chính và xích gần lại với phố Wall. Quả nhiên, dưới sự ủng hộ của các ông chủ phố Wall, Wilson nhanh chóng trở thành thống đốc của bang New Jersey vào năm 1910.
Trong những trường hợp công khai, Wilson vẫn nghiêm khắc chỉ trích phố Wall lũng đoạn tài chính, nhưng trong lòng ông ta cũng hiểu rằng địa vị và tiền đồ chính trị của ông ta sẽ phải hoàn toàn dựa vào thế lực của các nhà ngân hàng. Các nhà ngân hàng khoan dung và kiềm chế một cách lạ thường trước sự đả kích của Wilson, hai bên đã duy trì một sự hiểu ngầm khéo léo mà chẳng cần phải nói ra.
Trong khi uy tín và thanh danh của Wilson ngày càng lên cao, các nhà ngân hàng đã nâng trống kéo cờ gây quỹ tranh cử tổng thống cho ông. Dodge thành lập một văn phòng quyên quỹ tranh cử cho Wilson tại số 42 đại lộ Broadway New York, đồng thời mở tài khoản ở ngân hàng, và Dodge đã góp một tấm chi phiếu trị giá 1.000 đô-la. Bằng phương thức chuyển phát nhanh, Dodge đã quyên góp được một khoản kinh phí cực lớn từ các nhà tài phiệt ngân hàng, và 2/3 nguồn kinh phí trong tổng số quyên góp được đều do 7 nhà tài phiệt ngân hàng lớn nhất phố Wall đóng góp.
Sau khi được đề cử tranh cử tổng thống, trong niềm vui khó kiềm chế nổi, Wilson đã viết thư cho Dodge và nói rằng “Thật là không thể tưởng tượng niềm vui của tôi”. Từ đây, Wilson đã hoàn toàn dốc sức cho hoài bão của các nhà ngân hàng. Với tư cách là người tham gia tranh cử của đảng dân chủ, Wilson đã mang trên vai mình trọng trách cùng niềm hy vọng vô cùng của đảng này, cơn khát quyền lực của đảng dân chủ vốn đã mất chiếc ghế tổng thống trong nhiều năm cũng chẳng khác gì cơn khát của Wilson.
Thách thức lớn nhất lúc này của Wilson chính là đương kim tổng thống Taft – người khi đó còn chưa được biết đến trên toàn quốc – và so với Wilson thì rõ ràng đương kim tổng thống Taft có lợi thế hơn rất nhiều. Trong khi Taft đang tự tin chuẩn bị bước vào nhiệm kỳ tổng thống thứ hai và tỏ ý chưa sẵn sàng bật đèn xanh cho đạo luật của Aldrich thì một sự việc kỳ lạ chưa từng thấy đã xảy ra: cựu tổng thống Roosevelt (cha) - người tiền nhiệm của Taft đã đột nhiên chen ngang, ra tham gia tranh cử tổng thống, thật là họa vô đơn chí cho Taft của đảng cộng hòa lẫn người “thay ca” do Roosevelt (cha) lựa chọn. Năm đó Roosevelt (cha) nhờ ép buộc cơ quan chứng khoán miền bắc giải thể mà tiếng tăm lừng lẫy, và được tiếng là cương quyết với nạn lũng đoạn, và sự xuất hiện đột ngột của ông ta sẽ xâm hại nghiêm trọng đến phiếu bầu của Taft.
Trên thực tế, sau lưng của ba ứng cử viên này đều có sự ủng hộ của các nhà tài phiệt ngân hàng. Dưới sự dàn xếp của phố Wall, Roosevelt (cha) quả nhiên “không cẩn thận” đã gây hại nặng nề cho Taft, khiến Wilson trúng cử thuận lợi. Màn kịch này tuy khúc điệu có khác nhưng cách diễn thì lại hay như màn kịch của năm 1992 khi mà Bush cha bị Perry cướp mất một lượng lớn phiếu bầu mà thất bại bất ngờ trước đối thủ mới - Bill Clinton.
