" Người Hà Nội có còn thanh lịch?". Đây là một câu hỏi nghiêm túc được nhiều người đặt ra trong khi lối sống của người Hà Nội ngày càng khác xưa rất nhiều. Hà Nội là thủ đô của cả nước vì vậy, người nhập cư về đây ngày một gia tăng với tốc độ chóng mặt. Đặc biệt từ ngày 01/8/2008, thủ đô được mở rộng gấp 4,5 lần. Do quá trình đổi mới về kinh tế, thu hút đầu tư, tăng trưởng nhanh, sự hình thành nhiều trung tâm kinh tế, công nghiệp, văn hóa, khoa học, giáo dục đào tạo, Hà Nội đã thu hút một lượng lớn lao động, dân cư từ các tỉnh trong cả nước. Thêm vào đó là bối cảnh hội nhập kinh tế, giao thoa văn hóa mang yếu tố vùng miền, nên nếp sống của người Hà Nội đã phai phôi ít nhiều. Hãy cùng điểm qua những mẩu chuyện nhỏ dưới đây :
1. Một cô gái đi ngoài đường về khẽ càu nhàu: : "Đi trên đường còn khạc nhổ bừa bãi, lại chẳng nhìn trước nhìn sau gì cả, kinh quá". Nói đoạn tất tả chạy đi rửa chân tay ....
2. Hầm gửi xe Vincom, trưa hè nóng hầm hập. Ai cũng muốn nhanh chóng tìm một chỗ trống để xe. Thấy một chỗ ngay hàng đầu, lại không vướng lối đi, cô gái để gọn ghẽ chiếc xe của mình vào, thì bỗng nghe tiếng gắt gỏng của người bảo vệ : "Này, nhìn thử xem cả cái hàng đấy, xe mình có giống xe nào không mà dám để?" Bấy giờ cô gái mới để ý hàng xe đầu toàn để những xe tay ga đắt tiền, chỉ có điều, chẳng có biển hướng dẫn phân loại xe, còn giọng hách dịch của người bảo vệ thì cứ ong ong khó chịu.
3. 23h đêm, chiếc xe rác vừa đi qua dọn sạch con phố bỗng nghe mấy tiếng bịch ... bịch ... Hai, ba túi nilon rác từ tầng hai một ngôi nhà ngay trung tâm phố cổ rơi phịch xuống đường. Hỏi thì được biết lý do: " Ôi dào, sáng sơ,s mai lại có người quét, mình đóng tiền vệ sinh thì cũng phải tạo công việc cho người ta làm chứ !"
4. Hội phố hoa. Mọi người náo nức đến tham quan. Ai cũng muốn chọn cho mình một chỗ đẹp nhất để chụp ảnh lưu niệm ... chỉ một lúc sau, cả dãy hoa được các nghệ nhân tâm huyết bài trí để trưng bày đã bị dẫm nát không thương tiếc bổ những người " thưởng hoa ". Có bạn " người mẫu " sau khi có ảnh đẹp còn tiện tay ngắt vài bông đem về làm kỷ niệm.
5. Lễ hội hoa Anh Đào năm 2009. Nhiều ý kiến cho rằng lễ hội hoa anh đào năm 2008 là một thất bại lớn về ý thức của người dân, đặc biệt là các bạn trẻ, những người đủ sức chen chân giữa đám đông, quyết ngắt cho được vài cành hoa đặc biệt mang đến từ đất nước Nhật Bản xa xôi ... Rút kinh nghiệm từ năm trước, Lễ hội hoa Anh Đào 2009 được tổ chức quy mô, hoành tráng hơn với nhiều màn biểu diễn độc đáo, dàn dựng công phu. Bên cạnh đó, người ta cũng không khỏi bất ngờ với con số : 5 gốc hoa anh đào - 500 nhân viên bảo vệ???! Có lẽ chưa ở đâu, ta bắt gặp một nghịch cảnh : phải lập hàng rào mềm bên cạnh lực lượng bảo vệ hùng hậu trong một lễ hội thể hiện tình hữu nghị, giao lưu văn hóa giữa hai nước như thế.
Mỗi lần bắt gặp những mẩu chuyện hết sức đời thường như thế, chúng ta lại tự hỏi , từ " thanh lịch " có còn phù hợp với người Hà Nội ?
Thủ đô Hà Nội là trung tâm văn hóa, chính trị, xã hội của cả nước, nói một cách văn vẻ là " trái tim của cả nước ", là đất kinh kỳ nghìn năm văn hiến. Người Hà Nội xưa ăn nói lịch sự, kín kẽ, tế nhị, không to tiếng cãi cọ, ăn mặc đi đứng tề chỉnh, ý tứ, nhân nghĩa với bạn bè, coi trọng tôn ti, lễ nghĩa, tinh thần công dân quy củ theo lễ giáo, hào hoa, khiêm nhường... Bên cạnh đó là nét ứng xử được thể hiện trong truyền thống gia đình, giao tế xã hội, môi trường thiên nhiên, tín ngưỡng tâm linh cho người ta một sự cảm nhận rõ nét về tính cách người Hà Nội. Chẳng phải đó luôn là điều tự hào của người dân Hà Nội nói riêng, người dân cả nước nói chung?
Không thể phủ nhận rằng, cùng với sự phát triển về điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội của Hà Nội, sự giao thoa, tác động qua lại và ảnh hưởng lẫn nhau về văn hóa, lối sống giữa Hà Nội và các địa phương trong cả nước cũng như với nước ngoài đã tác động nhiều mặt đến đời sống xã hội, tạo ra những thay đổi đáng kể cả tích cực lẫn tiêu cực trong lối sống, tính cách của người Hà Nội. Những biểu hiện tiêu cực ấy là thực trạng khó tránh khỏi khi Hà Nội đang trên đà hội nhập và giao thoa. Có những công dân sống tại Hà Nội vài chục năm nay, hay thậm chí, có cả những người Hà Nội gốc, nhưng gần như vẫn chưa thực sự bước chân vào " lòng " Hà Nội với một lối sống, một sinh hoạt ứng xử rất " Thăng Long - Hà Nội ". Câu ca dao "
Vấn đề đặt ra ở đây không phải là phân chia ai là người Hà Nội gốc, ai là người nhập cư để hỏi. Vấn đề chỉ đơn giản rằng, nếu bạn đã sinh ra ra đã lớn lên, đã định cư hay chỉ ghé thăm thủ đô, xin hãy tự nhắc mình cư xử như những người lịch và có văn hóa, để Hà Nội thực sự là thủ đô của cả nướcđáng tự hào, và hơn hết, để tự hào với chính bản thân mình.
Sưu tầm ( theo Mỹ Anh )
1. Một cô gái đi ngoài đường về khẽ càu nhàu: : "Đi trên đường còn khạc nhổ bừa bãi, lại chẳng nhìn trước nhìn sau gì cả, kinh quá". Nói đoạn tất tả chạy đi rửa chân tay ....
2. Hầm gửi xe Vincom, trưa hè nóng hầm hập. Ai cũng muốn nhanh chóng tìm một chỗ trống để xe. Thấy một chỗ ngay hàng đầu, lại không vướng lối đi, cô gái để gọn ghẽ chiếc xe của mình vào, thì bỗng nghe tiếng gắt gỏng của người bảo vệ : "Này, nhìn thử xem cả cái hàng đấy, xe mình có giống xe nào không mà dám để?" Bấy giờ cô gái mới để ý hàng xe đầu toàn để những xe tay ga đắt tiền, chỉ có điều, chẳng có biển hướng dẫn phân loại xe, còn giọng hách dịch của người bảo vệ thì cứ ong ong khó chịu.
3. 23h đêm, chiếc xe rác vừa đi qua dọn sạch con phố bỗng nghe mấy tiếng bịch ... bịch ... Hai, ba túi nilon rác từ tầng hai một ngôi nhà ngay trung tâm phố cổ rơi phịch xuống đường. Hỏi thì được biết lý do: " Ôi dào, sáng sơ,s mai lại có người quét, mình đóng tiền vệ sinh thì cũng phải tạo công việc cho người ta làm chứ !"
4. Hội phố hoa. Mọi người náo nức đến tham quan. Ai cũng muốn chọn cho mình một chỗ đẹp nhất để chụp ảnh lưu niệm ... chỉ một lúc sau, cả dãy hoa được các nghệ nhân tâm huyết bài trí để trưng bày đã bị dẫm nát không thương tiếc bổ những người " thưởng hoa ". Có bạn " người mẫu " sau khi có ảnh đẹp còn tiện tay ngắt vài bông đem về làm kỷ niệm.
5. Lễ hội hoa Anh Đào năm 2009. Nhiều ý kiến cho rằng lễ hội hoa anh đào năm 2008 là một thất bại lớn về ý thức của người dân, đặc biệt là các bạn trẻ, những người đủ sức chen chân giữa đám đông, quyết ngắt cho được vài cành hoa đặc biệt mang đến từ đất nước Nhật Bản xa xôi ... Rút kinh nghiệm từ năm trước, Lễ hội hoa Anh Đào 2009 được tổ chức quy mô, hoành tráng hơn với nhiều màn biểu diễn độc đáo, dàn dựng công phu. Bên cạnh đó, người ta cũng không khỏi bất ngờ với con số : 5 gốc hoa anh đào - 500 nhân viên bảo vệ???! Có lẽ chưa ở đâu, ta bắt gặp một nghịch cảnh : phải lập hàng rào mềm bên cạnh lực lượng bảo vệ hùng hậu trong một lễ hội thể hiện tình hữu nghị, giao lưu văn hóa giữa hai nước như thế.
Mỗi lần bắt gặp những mẩu chuyện hết sức đời thường như thế, chúng ta lại tự hỏi , từ " thanh lịch " có còn phù hợp với người Hà Nội ?
Thủ đô Hà Nội là trung tâm văn hóa, chính trị, xã hội của cả nước, nói một cách văn vẻ là " trái tim của cả nước ", là đất kinh kỳ nghìn năm văn hiến. Người Hà Nội xưa ăn nói lịch sự, kín kẽ, tế nhị, không to tiếng cãi cọ, ăn mặc đi đứng tề chỉnh, ý tứ, nhân nghĩa với bạn bè, coi trọng tôn ti, lễ nghĩa, tinh thần công dân quy củ theo lễ giáo, hào hoa, khiêm nhường... Bên cạnh đó là nét ứng xử được thể hiện trong truyền thống gia đình, giao tế xã hội, môi trường thiên nhiên, tín ngưỡng tâm linh cho người ta một sự cảm nhận rõ nét về tính cách người Hà Nội. Chẳng phải đó luôn là điều tự hào của người dân Hà Nội nói riêng, người dân cả nước nói chung?
Không thể phủ nhận rằng, cùng với sự phát triển về điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội của Hà Nội, sự giao thoa, tác động qua lại và ảnh hưởng lẫn nhau về văn hóa, lối sống giữa Hà Nội và các địa phương trong cả nước cũng như với nước ngoài đã tác động nhiều mặt đến đời sống xã hội, tạo ra những thay đổi đáng kể cả tích cực lẫn tiêu cực trong lối sống, tính cách của người Hà Nội. Những biểu hiện tiêu cực ấy là thực trạng khó tránh khỏi khi Hà Nội đang trên đà hội nhập và giao thoa. Có những công dân sống tại Hà Nội vài chục năm nay, hay thậm chí, có cả những người Hà Nội gốc, nhưng gần như vẫn chưa thực sự bước chân vào " lòng " Hà Nội với một lối sống, một sinh hoạt ứng xử rất " Thăng Long - Hà Nội ". Câu ca dao "
Chẳng thơm cũng thể hoa nhài
Dẫu không thanh lịch cũng người Tràng An
xưa kia, đủ để chúng ta có thể cảm nhận được niềm kiêu hãnh của người Hà Nội như thế nào. Bởi dẫu, người Hà Nội có không thanh lịch đi nữa thì họ cũng thể thể cư xử thiếu văn hóa.... Nhưng câu chuyện của ngày hôm nay đã khác.Dẫu không thanh lịch cũng người Tràng An
Vấn đề đặt ra ở đây không phải là phân chia ai là người Hà Nội gốc, ai là người nhập cư để hỏi. Vấn đề chỉ đơn giản rằng, nếu bạn đã sinh ra ra đã lớn lên, đã định cư hay chỉ ghé thăm thủ đô, xin hãy tự nhắc mình cư xử như những người lịch và có văn hóa, để Hà Nội thực sự là thủ đô của cả nướcđáng tự hào, và hơn hết, để tự hào với chính bản thân mình.
Sưu tầm ( theo Mỹ Anh )