Ở đây các bạn đang bàn đến hệ thống ghi chép hoạt động SXKD với lãi thực và hệ thống kế toán thuế tại các doanh nghiệp dân doanh??????? Đây là công việc được coi là hiển nhiên và bắt buộc hiện nay, đặc biệt là với khối tư nhân, "chốn thuế"????? có thể nói là đúng như vậy: nhưng hãy đặt hai đối trọng: Nhà nước -nhân lên bàn cân xem, các DN tư nhân hoạt động bằng nội lực và khả năng của chính từng ông chủ, ưu điểm của họ là phương pháp quản lý và mô hình tối ưu hơn nhiều so với cơ chế quản lý cồng kềnh nhiêu khê của các DNNN --> dĩ nhiên là hoạt động hiệu quả hơn, nhưng nếu phản ánh đúng thực trạng kinh doanh thì họ được gì????? Có khi sau khi nộp thuế TNDN và các loại thuế khác, phần chia lãi còn lại chắc đã bằng lãi suất gửi tiết kiệm?????? Vậy mới sinh ra chuyện có hai hệ thống sổ sách kế toán (chưa bàn tới chuyện các DN làm ăn phi pháp).
Vậy bạn đang là kế toán tại một doanh nghiệp dân doanh, bạn có được tham gia thực hiện hệ thống kế toán nội bộ không??? Rằng rất hiếm khi bạn được tham gia nếu như bạn không phải người thân, không phải thành phần góp vốn kinh doanh, phần hành này thường do chính người chủ doanh nghiệp đảm nhiệm (với một mô hình SXKD vừa phải). Hệ thống sổ sách này cũng đơn giản, chỉ thuần là ghi chép thu chi, theo dõi nợ nần và theo dõi tồn kho thực tế. Nhiều thành phần của nó cũng chính là phần ghi chép của kế toán viên như doanh thu hay nhập xuất tồn hàng hóa, riêng phần chi là khác nhiều.
Hệ thống ghi chép đó mới là thông tin đích thực để DN phân tích, sử lý khi đưa ra một quyết định kinh doanh, để tham gia được và hệ thống ghi chép này, kế toán không chỉ thuần biết về các mặt nghiệp vụ kế toán Nợ - Có, các bài toán phân tích tài chính chính quy học được ở trường học, mà còn cần thu thập rất nhiều kinh nghiệm trong thực tế sản xuất kinh doanh, đặc biệt các khoản chi phí ẩn, các khoản chi "đi đêm" để đạt được thỏa thuận và làm cho công việc xuôi chèo mát mái, ví dụ thế này: chi phí ban đầu để nhận được một hợp đồng thầu xây dựng là bao nhiêu, danh sách phải chi là những ai, nhu cầu vốn thực tế, san sẻ công trình cho ai vv..., hoặc chi phí trong một hợp đồng vận tải, những thứ chi phí không thể hạch toán được: chi ra vào bến bãi, chi luật đi đường, chi kiểm định xe, thậm chí chi rủi ro khi tai nạn vv...
Khi đã tham gia vào việc ghi chép nội bộ bạn có thể nhận ra được rằng: những gì hệ thống kế toán thuế không làm được thì hệ thống nội bộ có thể làm được, và hệ thống nội bộ không đơn thuần là ghi chép kế toán.