Theo Thông tư 78/2014/TT-BTC, tại mục 2.36 khoản 2 điều 6 quy định những khoản chi không được trừ trong đó có :
"2.36. Các khoản tiền phạt về vi phạm hành chính bao gồm: vi phạm luật giao thông, vi phạm chế độ đăng ký kinh doanh, vi phạm chế độ kế toán thống kê, vi phạm pháp luật về thuế bao gồm cả tiền chậm nộp thuế theo quy định của Luật Quản lý thuế và các khoản phạt về vi phạm hành chính khác theo quy định của pháp luật."
Hạch toán những khoản này như thế nào?
Trong Công văn Số: 13521/CT-TTHT của Cục thuế TP. HCM ngày 28 tháng 12 năm 2007
có hướng dẫn hạch toán kế toán số thuế truy thu thêm qua kiểm tra quyết toán thuế như sau:
- Thuế GTGT truy thu thêm :
Có TK 3331 - Thuế GTGT phải nộp
Nợ TK 4211 - Lợi nhuận chưa phân phối năm trước.
- Thuế TNDN truy thu thêm :
Có TK 3334 - Thuế TNDN phải nộp
Nợ TK 4211 - Lợi nhuận chưa phân phối năm trước.
Khi nộp thuế: Nợ 3331, 3334/Có 111,112
- Thuế Thu nhập cá nhân truy thu thêm :
+ Trường hợp khấu trừ vào tiền lương của người lao động kỳ này
Có TK 3335 - Thuế TNCN phải nộp
Nợ TK 334- Phải trả người lao động
+ Trường hợp do công ty phải trả
Có TK 3335 - Thuế TNCN phải nộp
Nợ TK 4211 - Lợi nhuận chưa phân phối năm trước.
Hạch toán vào lợi nhuận của năm trước như hướng dẫn trên, đúng là loại được những chi
phí này ra khỏi chi phí trong năm. Nhưng cũng gây tranh cãi nhiều trong những nhà tài chính kế
toán. Đó là :
- Sau khi lên báo cáo tài chính, số liệu về lợi nhuận năm đã được báo cáo Hội đồng quản trị.
Phân phối lợi nhuận sau thuế đã được HĐQT thông qua. Kế toán có được tự quyết định khi hạch
toán tiền phạt vào lợi nhuận? Nếu chờ quyết định của HĐQT thì hạch toán thế nào?
- Kết quả kinh doanh của năm trước đã được thông qua, số liệu cũng được công khai theo
quy định. Khi hạch toán những khoản phạt, truy thu vào kết quả năm trước, không thể hiện ở kết
quả của năm nay, đã tạo điều kiện lẩn đi, giấu đi những lỗi, những khoản tiền phạt... , mà không
phải giải trình, thuyết minh, nếu những người lập báo cáo năm nay cố tình lờ đi.
Vậy kế toán hạch toán thế nào, đảm bảo đúng bản chất của những khoản phạt, truy thu
nhưng vẫn góp phần làm minh bạch số liệu, và không bị phụ thuộc vào những quyết định của
HĐQT? Bạn hạch toán như sau:
- Thuế GTGT truy thu thêm :
Có TK 3331 - Thuế GTGT phải nộp
Nợ TK 811 - Chi phí khác.
- Thuế TNDN truy thu thêm :
Có TK 3334 - Thuế TNDN phải nộp
Nợ TK 811 - Chi phí khác
Khi nộp thuế: Nợ 3331, 3334/Có 111,112
- Thuế Thu nhập cá nhân truy thu thêm :
+ Trường hợp khấu trừ vào tiền lương của người lao động kỳ này
Có TK 3335 - Thuế TNCN phải nộp
Nợ TK 334- Phải trả người lao động
+ Trường hợp do công ty phải trả
Có TK 3335 - Thuế TNCN phải nộp
Nợ TK 811 - Chi phí khác
+ Những khoản tiền phạt:
Nợ 811
Có 111,112
Cuối năm kế toán cần phải thực hiện :
- Khi Quyết toán thuế TNDN, kế toán loại những chi phí này ra khỏi chi phí được trừ trước
khi tính thuế (Mã B4 của Mẫu 03/TNDN)
- Khi lập Báo cáo tài chính, những khoản chi này được giải trình trong thuyết minh báo cáo
tài chính
Lưu ý :
- Những khoản truy thu, kế toán vẫn phải hạch toán qua các tài khoản thuế tương ứng, để
theo dõi nghĩa vụ thuế phải nộp, đã nộp của doanh nghiệp ( Không hạch toán thẳng vào TK811)
- Kế toán có thể mở thêm tiểu khoản cho TK 811 để tiện theo dõi những khoản chi phí
không được trừ khi tính thuế TNDN.
