Các bạn cho mình hỏi chút với:
Hàng tháng mình có tiến hành đánh giá lại CLTG các tài khoản có gốc ngoại tệ(không đánh giá công nợ) theo tỷ giá ngân hàng cty mình giao dịch. Cuối năm mình thực hiện đánh giá theo tỷ giá của LNH ngày cuối năm cho cả tài khoản có gốc ngoại tệ và tài khoản công nợ. Đến khi kiểm toán đến làm việc, họ tính ra lỗ/lãi chưa thực hiện để loại ra khi tính thuế TNDN của công ty mình. Cách tính của họ mình thấy không hiểu lắm. Vậy các bạn có cách tính nào thuyết phục cho trường hợp của mình không? Mình muốn tính ra lỗ/lãi chưa thực hiện cho năm tài chính 2009 đó.
Còn nữa, rút kinh nghiệm năm tới, hàng tháng mình sẽ không đánh giá CLTG vào cuối tháng nữa mà chỉ tiến hành đánh giá vào cuối năm thôi. Như thế, toàn bộ phần đánh giá vào cuối năm tài chính sẽ trở thành lỗ/lãi chưa thực hiện. Như thế có được không? Cảm ơn các bạn nhiều.
1. Hạch toán chênh lệch tỷ giá hiện nay đang theo hướng dẫn của CMKT, QĐ 15/2006 (ở TK 413), và thông tư 201/2009/TT-BTC, thì bạn không được thực hiện đánh giá chênh lệch tỷ giá các tài khoản có gốc ngoại tệ vào cuối mỗi tháng, mà chỉ thực hiện tại thời điểm lập báo cáo tài chính năm.
2. Chênh lệch tỷ giá chưa thực hiện (hay còn gọi là chênh lệch tỷ giá do đánh giá lại các khoản mục có gốc ngoại tệ vào thời điểm cuối năm); chênh lệch tỷ giá đã thực hiện (được hiểu là chênh lệch tỷ giá phát sinh trong năm tài chính, các nghiệp vụ thanh toán trong năm ), đồng thời theo Luật thuế TNDN hiện hành và hướng dẫn TT 177, chênh lệch tỷ giá đã thực hiện được xem là doanh thu, chi phí hợp lý loại trừ khi xác định thuế TNDN, còn chênh lệch tỷ giá chưa thực hiện (ngoại trừ đánh giá lại khoản phải trả dài hạn) sẽ không được tính là chi phí hợp lý. Vậy nếu bạn không thực hiện đánh giá chênh lệch tỷ giá trong quá trình thanh toán bằng ngoại tệ, là chưa thực hiện đúng với CMKT số 10, hướng dẫn hạch toán chênh lệch tỷ giá theo QĐ 15, đông thời bạn vô tình đã làm thiệt công ty 1 khoản chi phí hợp lý (nếu phát sinh lỗ tỷ giá) và khi thực hiện đánh giá 1 lần vào cuối năm, nếu bị lỗ do chênh lệch tỷ giá, chi phí này sẽ bị loại trừ khi xác định thuế TNDN như mình nói ở trên.
3. Cách tính lại để xác định chênh lệch tỷ giá chưa thực hiện để loại ra khi tính thuế TNDN, mình gợi ý như sau :
+ Cách thứ 1 : Nếu có thời gian, số tiền chênh lệch lãi, lỗ do chênh lệch tỷ giá chưa thực hiện là lớn ( trọng yếu ), thì tốt nhất là xem lại từng nghiệp vụ thanh toán tại mỗi thời điểm để xác định cho đúng -> cách này rất mất thời gian nhưng mang lại tính chính xác tương đối cao
+ Cách thứ 2 : Bạn lựa chọn phương pháp hạch toán chênh lệch tỷ giá là Nhập trước - xuất trước : giả sử trong năm 2009 phát sinh nhiều nghiệp vụ, nhưng bạn chọn 1 tỷ giá gần ngày 31.12.2009 nhất làm tỷ giá hạch toán trên sổ của bạn, sau đó bạn đánh giá chênh lệch tỷ giá cuối kỳ
VD : TK 1122 : 1.000 USD x 20.000 = 20.000.000 ( là giá trị VND quy đổi tại thời điểm trước khi đánh giá ), nếu bạn thực hiện đánh giá CLTG thì số tiền : 1.000 x ( 20.000 - 17.941 ) = 2.059.000 là chênh lệch tỷ giá chưa thực hiện
Sau đó bạn chọn 1 tỷ giá ngày gần 31.12.2009 nhất, ví dụ ngày 29 bạn có nghiệp vụ thu tiền USD 18.500, thì bạn đánh giá CLTG cuối kỳ như sau :
Phần chênh lệch tỷ giá chưa thực hiện : 1.000 x (18.500-17.941)= 1.559.000 -> xác định là CLTG chưa thực hiện, còn phần chênh lệch ( 2.059.000 - 1.559.000 ) là phần đã thực hiện trong năm
Cách làm này chỉ mang cách ước tính, đỡ mất thời gian, cơ sở lý giải : khi chọn PP NT-XT thì các tỷ giá giao dịch trước sẽ không còn, nên số dư cuối kỳ sẽ phản ảnh những tỷ giá gần ngày 31.12 nhất, nên ta mới chọn tỷ giá gần ngày này nhất làm tỷ giá hạch toán trên sổ sách.
+ Cách thư 3 : Bạn chọn PP Bình quân gia quyền cuối tháng, bạn đổ sổ chi tiết TK ngoại tệ ra excel, áp dụng công thức tính đơn giá xuất ngoại tệ trong tháng = (GT nhập + GT tồn )/( SL ngoại tệ nhập + SL ngoại tệ tồn ) = a, sau đó lấy a nhân lại với mỗi nghiệp vụ xuất ngoại tệ thanh toán, ví dụ ngày 2 xuất 10 USD , thì giá trị xuất ngoại tệ là 10 x a, sau đó so sánh lại với số đã hạch toán tại ngày 2, xác định chênh lệch tại mỗi nghiệp vụ, nếu lãi ghi 515, lỗ ghi 635. Cuối cùng đánh giá lại chênh lệch tỷ giá chưa thực hiện như bình thường, thực hiện bút toán điều chỉnh trên sổ chi tiết tài khoản có gốc ngoại tệ cho đúng bằng số USD x 19.741 ( tỷ giá BQLNH tại 31.12.2009 ) là ok
Cách này nhanh hơn tý, chính xác hơn.
